2 phương pháp tư duy giúp bạn đầu tư HIỆU QUẢ | 5 | Đầu tư tích lũy

Đầu tư là một trong những cách hiệu quả để gia tăng tài sản và đạt được mục tiêu tài chính trong dài hạn. Với nhiều kênh đa dạng như bất động sản, vàng, trái phiếu, cổ phiếu hay khởi nghiệp, nhà đầu tư ngày càng có nhiều lựa chọn phù hợp với khẩu vị rủi ro và mục tiêu cá nhân. Tuy nhiên, dù đầu tư vào lĩnh vực nào thì rủi ro luôn hiện hữu – từ biến động kinh tế vĩ mô, thay đổi chính sách cho đến những cạm bẫy tâm lý trong đánh giá hoặc ra quyết định. Vậy làm sao để đầu tư hiệu quả và bền vững? Dưới đây là 2 phương pháp tư duy nền tảng mà nhà đầu tư – đặc biệt là người mới – nên áp dụng để nâng cao cơ hội thành công trên thị trường.

Chu kỳ kinh tế là gì?

Phương pháp tư duy thứ nhất, đó là tư duy theo "chu kỳ". Chắc hẳn bạn đã từng nghe nói đến cụm từ khá quen thuộc, đó là "chu kỳ kinh tế". Trước tiên, chúng ta sẽ tìm hiểu chu kỳ kinh tế là gì? Chu kỳ kinh tế được hiểu là cách mà 1 nền kinh tế thay đổi theo thời gian, lúc phát triển mạnh, lúc tăng trưởng chậm lại hoặc đi vào suy thoái. Nói một cách đơn giản, nền kinh tế không phải lúc nào cũng đi lên đều đặn, mà sẽ trải qua những giai đoạn lặp đi lặp lại gồm: phục hồi, tăng trưởng, suy thoái và khủng hoảng. Vậy tại sao việc hiểu rõ về tính chu kỳ và quy luật vận hành của nền kinh tế lại quan trọng đối với một nhà đầu tư? Bởi vì việc nhận thức bản thân đang ở giai đoạn nào của chu kỳ và sau đó sẽ chuyển sang giai đoạn nào tiếp theo, thì điều đó cũng giống như có một tấm bản đồ chỉ đường. Nhờ vào tấm bản đồ này, chúng ta có thể dự đoán được dòng tiền toàn cầu sẽ đổ vào loại tài sản nào – cổ phiếu, bất động sản, vàng hay trái phiếu – và ngược lại, loại tài sản nào sẽ bị bán tháo trong tương lai. Việc đầu tư sẽ không còn là trò chơi may rủi mà trở thành một quá trình tư duy và ra quyết định có logic, và có chiến lược rõ ràng. Như vậy, việc nắm bắt được chu kỳ kinh tế bản thân nó đã là một loại năng lực vô giá, giúp chúng ta phân bổ tài sản và quản lý rủi ro một cách khôn ngoan trong quá trình đầu tư.

Nắm bắt tính "chu kỳ" của thị trường

Nếu coi chu kỳ kinh tế là một bức tranh toàn cảnh giúp chúng ta nhìn nhận xu hướng của nền kinh tế, thì từng loại hàng hóa, phân lớp tài sản hay lĩnh vực kinh doanh riêng lẻ cũng đều vận hành theo những chu kỳ riêng với các quy luật đặc thù. Việc hiểu và nắm bắt được những quy luật này có thể giúp việc đầu tư trở nên hiệu quả hơn rất nhiều. Chẳng hạn, mỗi năm vào thời điểm giao mùa hoặc cận Tết Nguyên đán, giá các mặt hàng tiêu dùng và thực phẩm thường tăng mạnh do nhu cầu mua sắm tăng cao — đây là một quy luật mang tính chu kỳ rất dễ nhận thấy. Tương tự, trên thị trường hàng hóa toàn cầu, vào khoảng tháng 6 hằng năm, giá lúa mì thường giảm mạnh do trùng với mùa thu hoạch, khi nguồn cung tăng đột biến và tạo áp lực lên giá — đây cũng là một hiện tượng mang tính chu kỳ rõ rệt và tương đối dễ dự đoán. Trên thị trường chứng khoán, mỗi khi nền kinh tế toàn cầu bước vào giai đoạn suy thoái — đặc biệt là trong những cuộc khủng hoảng kép với tăng trưởng chậm lại nhưng lạm phát vẫn cao — thì thị trường chứng khoán thường bị bán tháo đầu tiên. Nguyên nhân là do lợi nhuận doanh nghiệp sụt giảm, kết hợp với tâm lý hoảng loạn của nhà đầu tư. Tuy vậy, trong những thời điểm đó, ngân hàng trung ương thường chưa thể hạ lãi suất vì áp lực lạm phát vẫn hiện hữu, nên dòng tiền có xu hướng chuyển sang các kênh trú ẩn an toàn như vàng. Chúng ta có thể quan sát được mô hình lặp lại này qua các giai đoạn như khủng hoảng tài chính năm 2008, đại dịch COVID-19 năm 2020, hay cuộc khủng hoảng lạm phát toàn cầu năm 2022 — khi chu kỳ tăng giảm của thị trường chứng khoán đều diễn ra theo một kịch bản tương tự.

Đi theo xu hướng để đầu tư hiệu quả

Phương pháp tư duy thứ hai là tư duy theo "xu hướng" – một cách nhìn nhận rất quan trọng trong đầu tư. Chắc hẳn bạn đã từng nghe câu nói nổi tiếng: “Trend is your friend” (Xu hướng là bạn). Đây là nguyên tắc kinh điển của những nhà đầu tư theo trường phái phân tích kỹ thuật, nhấn mạnh rằng nên đi theo dòng chảy chính của thị trường thay vì chống lại nó. Tuy nhiên, tư duy theo xu hướng không chỉ hữu ích trong giao dịch ngắn hạn, mà còn là kim chỉ nam trong đầu tư dài hạn. Hiểu đơn giản, trong đầu tư dài hạn thì xu hướng là những thay đổi mang tính hệ thống, có ảnh hưởng lâu dài – như trí tuệ nhân tạo, năng lượng tái tạo, già hóa dân số, đô thị hóa, hay thay đổi trong chính sách điều hành của Chính phủ. Khi bạn nhận diện được một xu hướng lớn của nền kinh tế – nghĩa là bạn nhìn thấy trước được những thay đổi có thể xảy ra trong tương lai – thì bạn sẽ có cơ hội đầu tư đúng lúc và đúng chỗ. Một ví dụ đơn giản về phương pháp tư duy này là nếu bạn biết trước thành phố sắp xây tuyến tàu điện ngầm, trung tâm thương mại, trường học hoặc bệnh viện ở một khu vực nào đó, thì việc mua bất động sản quanh khu vực đó từ sớm có thể mang lại lợi nhuận lớn. Bởi khi hạ tầng hoàn thiện, giá trị tài sản sẽ tăng mạnh. Tóm lại, để đầu tư hiệu quả thì chúng ta cần tìm kiếm và đi theo các xu hướng lớn của nền kinh tế – không chỉ để đón đầu cơ hội, mà còn để giảm thiểu rủi ro và tối ưu hóa lợi nhuận.

Nhận diện các Megatrend của Việt Nam

Bạn có để ý không? Năm nay đang là một năm có rất nhiều thay đổi lớn trong cách Chính phủ điều hành nền kinh tế. Từ việc tinh gọn bộ máy chính trị, xây dựng khung pháp lý cho tiền điện tử, cho đến việc bơm mạnh tiền ra thị trường – tất cả đều đang diễn ra rất nhanh. Trong ngắn hạn, lượng tiền lớn được đẩy ra có thể chưa được hấp thụ ngay vào sản xuất hay kinh doanh mà sẽ tạm thời tìm đến những kênh đầu cơ như chứng khoán hay bất động sản. Và thực tế thì chúng ta cũng đã thấy rồi: chỉ số thị trường chứng khoán trong quý 3 đã tăng hơn 30%, còn giá trị giao dịch thì gần như gấp 3 lần so với đầu năm. Không khó để nhận ra rằng nhóm được hưởng lợi rõ rệt nhất chính là các công ty chứng khoán. Khi thị trường sôi động, giao dịch tăng vọt, thì doanh thu và lợi nhuận của các công ty này cũng tăng theo. Vậy nên, mình tin rằng trong quý 3, lợi nhuận của nhóm chứng khoán sẽ tăng đột biến – và điều đó khả năng cao sẽ đẩy giá cổ phiếu của nhóm này đi lên mạnh mẽ từ giờ đến cuối năm. Nếu bạn chưa tin thì cứ thử like và lưu video lại để kiểm chứng sau nhé! Còn về dài hạn thì sao? Nếu Việt Nam thực sự muốn đạt được mục tiêu tăng trưởng kinh tế 2 con số từ năm 2026 trở đi, thì một điều gần như chắc chắn: Chính phủ sẽ phải lấy khu vực kinh tế tư nhân làm động lực chính cho tăng trưởng. Vì thế, mình cho rằng trong 5 năm tới, những tập đoàn tư nhân quy mô lớn, hoạt động đa ngành, có hệ sinh thái riêng – sẽ bước vào giai đoạn phát triển rất mạnh. Đây có thể là nhóm doanh nghiệp tiềm năng để theo dõi và đầu tư dài hạn từ bây giờ.

Cái kết

Tóm lại, mình tin rằng để đầu tư hiệu quả và bền vững, chúng ta không chỉ phải chọn đúng kênh hay tham gia đúng thời điểm. mà còn phải xây dựng được hệ thống tư duy đúng đắn ngay từ đầu. Việc hiểu được tính chu kỳ của nền kinh tế và của các ngành nghề, tài sản khác nhau. cũng như việc nhận diện được các xu hướng lớn sẽ giúp bạn có lợi thế trong việc ra quyết định và quản lý rủi ro.