Blog

Nói tới quản lý tiền thì phần lớn nhà đầu tư cá nhân chỉ quan tâm tới câu chuyện "ngày mai mua con gì, rồi ngày mốt bán con nào", mãi quanh quẫn với lòng tham và sự sợ hãi. Như vậy là đầu tư theo "Trương Phi", hữu dũng vô mưu thành ra khó giữ được tiền bền vững. Nên cái bạn cần học là đầu tư theo "Gia Cát Lượng", điềm tĩnh và nhìn xa trông rộng. Nghe có vẻ to tác, nhưng thật ra đây là những hiểu biết cơ bản và thật sự cần thiết để bạn quản lý tiền và tài sản của mình tối ưu hơn đó. Cùng Mr. Waza tìm hiểu nhe! # Hiểu về GDP và lạm phát Vào tháng 11/2004, ngân hàng Merrill Lynch đã công bố một báo cáo đi vào lịch sử mang tên "Đồng Hồ Đầu Tư", mô tả chi tiết từng chiến lược đầu tư cho mỗi giai đoạn kinh tế khác nhau. Tuy nhiên, để hiểu và ứng dụng được mô hình này, trước tiên bạn cần nắm được hai khái niệm kinh tế vĩ mô cơ bản đó là: GDP và lạm phát, để mình giải thích đơn giản thế này: Để biết kinh tế liệu có tăng trưởng? Đơn giản là nhìn xem mỗi năm quốc gia này có khả năng sản xuất được nhiều hàng hóa hơn năm trước hay không, đó chính là GDP - Gross Domestic Product. Điều thú vị là lượng hàng hóa này cộng với hàng nhập khẩu cũng chính là những hàng hóa được bán ra cho người dân, chính phủ và doanh nghiệp trong nước, phần còn lại thì mang đi xuất khẩu. Cũng vì vậy mà GDP được tính bằng tổng chi tiêu của người dân, chính phủ, doanh nghiệp và xuất khẩu trừ đi nhập khẩu với công thức mà bạn vẫn thường thấy trong các giáo trình kinh tế học. Việt Nam đã tăng trưởng từ 2000 - 2007, gặp khủng hoảng tài chính từ 2008 - 2009, rồi phục hồi dần tới 2019 thì dính Covid từ 2020 - 2022, và tăng trưởng trở lại cho tới hiện tại. Nếu GDP phản ánh tổng lượng hàng hóa sản xuất, thì lạm phát lại nói lên mức độ tăng giá nói chung của tất cả lượng hàng hóa này qua các năm, được ướt tính thông qua chỉ số CPI. Cho dễ hiểu, cuối tuần bạn đi siêu thị mua những thứ cần thiết bao gồm 5 ký thịt giá 550 nghìn, 10 ký gạo giá 220 nghìn, một thùng nước ngọt giá 330 nghìn thì tổng là 1.1 triệu. Và nếu năm trước mua giống hệt như vậy chỉ tốn có 1 triệu, thì giá cả đã tăng trung bình 10% rồi đó, rỗ hàng hóa tính CPI thực tế phức tạp hơn nhưng ý tưởng vẫn vậy nha. Lạm phát ở Việt Nam đã từng âm từ năm 2000 rồi tăng chóng mặt lên gần 20 - 30% giai đoạn khủng hoảng 2008 - 2009, sau đó hạ nhiệt dần về quanh 3 - 5% như hiện nay. # Đồng hồ đầu tư Nắm được khái niệm GDP và lạm phát là bước khởi đầu để bạn có thể hiểu được mô hình đồng hồ đầu tư, cũng tương tự như trận đồ của Gia Cát Lượng trong việc dùng binh vậy đó. Ý tưởng cốt lõi ở đây là: Kinh tế luôn thay đổi, nhưng có những giai đoạn đặt trưng sẽ lập đi lập lại, và mỗi giai đoạn sẽ có những loại hình đầu tư tăng trưởng vượt trội nhất. Trong đó, một chu kỳ có 4 giai đoạn, bắt đầu từ "Giảm Phát", tới "Phục Hồi", rồi "Tăng Nóng" và kết thúc ở "Đình Lạm", rồi lại tiếp tục với giai đoạn "Giảm Phát" của chu kỳ tiếp theo. Nếu bạn hơi ngợp với 4 cụm từ này thì kiên nhẫn thêm tí nữa há, để mình dẫn chứng cụ thể ở nền kinh tế Việt Nam trong thời kỳ khủng hoảng tài chính toàn cầu năm 2008 nha. Giữa năm 2008, khủng hoảng ập tới làm hoạt động kinh doanh và tiêu dùng bị tê liệt, đưa cả nền kinh tế đi vào giai đoạn "giảm phát" với tăng trưởng GDP và lạm phát suy giảm đồng thời. Tới đầu năm 2009, chính phủ bắt đầu bơm tiền để giải cứu, nền kinh tế bước vào giai đoạn "phục hồi" với tăng trưởng GDP dần cải thiện và lạm phát vẫn tiếp tục giảm trong tầm kiểm soát. Vì bơm tiền hơi lố, từ giữa năm 2009 tăng trưởng GDP thì vẫn duy trì, nhưng cả người dân và doanh nghiệp đều chi tiêu buôn thả làm cho lạm phát nhảy vọt, đây là giai đoạn "tăng nóng". Đến cuối năm 2010, thấy lạm phát sắp tăng phi mã, chính phủ nâng lãi suất rút tiền về, đẩy nền kinh tế đi vào giai đoạn "đình lạm" với tăng trưởng GDP đình trệ đi kèm lạm phát cao. Giờ tạm tóm tắc như sau: "Giảm phát" thì GDP và lạm phát đều giảm, "phục hồi" thì GDP cải thiện, "tăng nóng" thì lạm phát gia tăng, rồi "đình lạm" thì GDP suy giảm, và cứ thế lập lại. Bạn đã nắm được đặc điểm của từng giai đoạn kinh tế rồi đó, vậy câu hỏi quan trọng lúc này là: Ở mỗi giai đoạn chúng ta nên đầu tư vào những loại hình nào là hiệu quả nhất? # Đầu tư gì khi kinh tế phục hồi? Hãy bắt đầu từ cuối năm 2017, khi mà tăng trưởng GDP bắt đầu tạo đỉnh quanh 7.7% và có xu hướng suy giảm đi kèm với áp lực lạm phát giảm dần từ đỉnh 4.7% giữa năm 2018. GDP và lạm phát cùng giảm là đặt trưng của xu hướng "giảm phát", khởi đầu một chu kỳ kinh tế trước khi nó bước qua những giai đoạn phục hồi tiếp theo, vậy chúng ta sẽ đầu tư gì? Câu trả lời nằm ở động thái của ngân hàng nhà nước giảm lãi suất cơ bản từ 6.25% về còn 5% để thúc đẩy kinh tế tăng trưởng mà không sợ tạo ra bong bóng lạm phát quá lớn. Mặt bằng lãi suất giảm, làm chi phí đi vay giảm theo là điều kiện tuyệt vời để các loại tài sản tài chính như trái phiếu hay cổ phiếu được hưởng lợi so với các loại tài sản khác. Tuy nhiên, vì tăng trưởng kinh tế vẫn còn yếu nên lợi nhuận các doanh nghiệp vẫn chưa phục hồi rõ ràng, điều này làm cho hiệu suất đầu tư trái phiếu lại có phần vượt trội hơn cổ phiếu. Covid ập tới vào đầu năm 2020, kinh tế giảm sốc buộc chính phủ phải tiếp tục giảm lãi suất cơ bản về còn 4% để giải cứu, kinh tế đã tạo đáy và "phục hồi" từ giữa năm 2020. Kể từ đây, tăng trưởng GDP cải thiện dần từ 0.4% lên 4.3% trong khi lạm phát vẫn tiếp tục suy giảm về dưới 1%, đây là hình mẫu điển hình cho giai đoạn "phục hồi". Với lãi suất thấp cộng với sự gia tăng lợi nhuận của các doanh nghiệp, đây là giai đoạn cổ phiếu sẽ hưởng lợi và có lợi suất cao vượt trội hơn so với các loại tài sản còn lại. Nếu bạn thích cổ phiếu, thì những nhóm ngành như tài chính, bán lẻ tiêu dùng và công nghệ viễn thông lại tăng giá tốt hơn trong giai đoạn chuyển giao từ "giảm phát" sang "phục hồi" như thế. Đó là chiến lược phân bổ tài sản cũng như xây dựng danh mục cổ phiếu trong những ngày nắng đẹp, vậy khi những ngày mưa kéo tới, chúng ta sẽ thay đổi chiến lược như thế nào? # Đầu tư gì khi kinh tế suy yếu? Vì theo đuổi chính sách nới lỏng tiền tệ với lãi suất cơ bản thấp ở mức 4% trong thời gian dài, nên kinh tế phục hồi nhanh chóng cho tới giữa năm 2022 với tăng trưởng GDP đạt 7.8%. Nhưng cộng với hậu quả đứt gãy hoạt động giao thương toàn cầu do dịch Covid, nhu cầu gia tăng nhanh chóng mà hàng hóa lại khan khiếm làm cho bong bóng lạm phát bắt đầu to dần trở lại. GDP vẫn duy trì tăng trưởng nhưng lạm phát lại đảo chiều gia tăng chính là tính hiệu cho thấy nền kinh tế đang đi vào giai đoạn "tăng nóng", vậy chúng ta nên đầu tư thế nào? Ở giai đoạn này các loại chi phí đầu vào của doanh nghiệp như tiền lương hay nguyên vật liệu sẽ tăng theo lạm phát, từ đó làm bào mòn lợi nhuận và ảnh hưởng luôn tới giá cổ phiếu. Vì vậy mà những loại hàng hóa như vàng, bạc lại được hưởng lợi vì là nơi trú ẩn an toàn và giúp nhà đầu tư duy trì tài sản ổn định hơn so với cổ phiếu hay trái phiếu. Tuy nhiên cũng vì yếu tố tăng giá của hàng hóa, nên những cổ phiếu kinh doanh nhôm thép, hay dầu khí lại được hưởng lợi và giá cổ phiếu cũng có phần vượt trội hơn những ngành còn lại. Tới giai đoạn này, ngân hàng nhà nước buộc phải can thiệp và thắc chặc tiền tệ bằng cách nâng lãi suất cơ bản từ 4% lên trở lại 6% tính đến cuối năm 2022 để kiểm soát lạm phát. Điều này làm chi phí vay vốn kinh doanh và tiêu dùng tăng lên, từ đó làm tăng trưởng kinh tế suy giảm về còn 3.4%, nhưng lạm phát vẫn tiếp tục tăng lên 4.9% tính tới đầu năm 2023. Tăng trưởng GDP suy giảm nhưng lạm phát vẫn cao là đặt trưng của giai đoạn "đình lạm", khi mà tiền gửi với mặt bằng lãi suất tăng cao có thể đạt tới gần 10%/năm trở thành tài sản vua. Mặt dù hơi yếu kém, nhưng vẫn có những cổ phiếu thuộc nhóm ngành phòng thủ như điện nước hay dượt phẩm vẫn có thể tạo ra lợi suất ổn định cho nhà đầu tư ưa thích tài sản này # Cái kết Sau cùng mình mong rằng câu chuyện của nền kinh tế Việt Nam trải qua nhiều giai đoạn thăng trầm không chỉ cho bạn cái nhìn rộng hơn về những thay đổi có thể tác động tới cuộc sống. Mà còn là những chiến lược tối ưu nhất, giúp bạn bảo vệ túi tiền của mình thông qua việc dịch chuyển tài sản giữa các loại tài sản khác nhau cũng như những nhóm ngành cổ phiếu đa dạng. Nếu bạn thấy kiến thức về mô hình "đồng hồ đầu tư" hữu ích với bạn bè của mình, thì đừng quên thích, bình luận và chia sẻ cho họ nhé, xin chào và hẹn gặp lại!

Mỗi chúng ta đều có những ướt mơ và dự định trong tương lai, có người chỉ giữ trong lòng, nhưng cũng có người chịu khó ghi ra cụ thể trong những quyển sổ tay bé xinh. Thế nhưng, điểm chung là hơn 50% những mong muốn này đều bị lãng quên, và thứ còn lại chỉ là cảm giác tiếc nuối khi chúng ta nhận ra rằng: Sẽ chẵng bao giờ mình có thể đạt được. Có phải bạn đây không? Nếu đúng là bạn thì giờ hãy cùng Mr. Waza tìm hiểu 4 bước, giúp lập nên một bảng kế hoạch thông minh có thể biến ướt mơ của bản thân thành hiện thực nha! # Đặt mục tiêu thông minh Khởi đầu của mọi mục tiêu là việc cụ thể hóa chúng, vì lẻ đơn giản là bạn sẽ dễ bị lạc đường nếu không biết mình muốn đi về đâu, vậy cụ thể hóa mục tiêu như thế nào? Phương pháp nỗi tiếng mang tên "SMART Goal" cho chúng ta 5 tiêu chí đơn giản nhất để biến một mong muốn mơ hồ thành một mục tiêu rõ ràng và thực tế hơn, cụ thể như thế này: Chữ S đầu tiên là Specific, nghĩa là cụ thể đó. Ví dụ ướt mơ "mua nhà" chung chung thì nên được cụ thể hóa hơn thành "Mua căn chung cư Flora Mizuki 76m2 ở Bình Chánh giá 3 tỷ". Chữ M tiếp theo là Measurable, nghĩa là có thể đo lường được tiến độ thực hiện. Ví dụ bạn tích góp được 1.5 tỷ, nghĩa là bạn đã đi được phân nữa con đường đến mục tiêu rồi đó. Chữ R là Relevant, nghĩa là có liên quan và phù hợp với hoàn cảnh hiện tại. Ví dụ bạn dự định có con thì việc mua nhà sẽ hợp lý hơn là để tiền mua một chiếc xe sang. Chữ T là Timed, nghĩa là có thời gian thực hiện cụ thể. Ví dụ dự định 5 năm nữa có gia đình và cần mua nhà 3 năm sau đó, thì thời gian để tích lũy là 8 năm. Giờ quay lại chữ A là Achievable, nghĩa là tính khả khả thi. Mình để tiêu chí này sau cùng, bởi vì việc trả lời được một mục tiêu có khả thi hay không cũng không hề dễ chút nào. Giả sử bạn chỉ có ướt mơ duy nhất là mua nhà, và một tháng bạn tiết kiệm được 10 triệu, thì sau 8 năm bạn có thêm 960 triệu, cộng với 1.5 tỷ có sẵng là gần 2.5 tỷ. Vay thêm 500 triệu nữa là đủ 3 tỷ rồi. Nhưng bạn có tính tới việc chi tiêu sẽ gia tăng theo lạm phát hay thu nhập có thể suy giảm làm cho tiền tiết kiệm bị bào mòn không? Dư 10 triệu giảm còn 3 triệu thì xem như mục tiêu bất khả thi. Mới một mục tiêu đã phức tạp, vậy có nhiều hơn thì đánh giá tính khả thi thế nào? Chờ hồi sau sẽ rõ há! # Cân đối thu nhập và chi tiêu Phương pháp "SMART Goal" giúp bạn cụ thể hóa lại tất cả những mong ướt trong cuộc sống, tuy nhiên để chúng trở thành hiện thực bạn cần phải có quá trình tích lũy cho từng mục tiêu. Có 2 nguồn chính để tích lũy, một là thặng dư từ chênh lệch của thu nhập và chi tiêu hàng tháng, và hai là tiền lời từ đầu tư, cái mình sẽ nói tới trong phần tiếp theo nha. Nếu bây giờ mình hỏi bạn "Tháng trước dư bao nhiêu?" thì bạn có trả lời được chính xác ngay không? Khả năng cao bạn sẽ hơi ngập ngừng, và câu trả lời sẽ mang tính phỏng đoán mơ hồ. Giờ thử câu khác dễ hơn nè, vậy tuần trước bạn chi tiêu bao nhiêu tiền? Nếu bạn không trả lời được luôn, thì khả năng cao là bạn đang mắc hội chứng "Mù tài chính" rồi đó. Thói quen chi tiêu buôn thả, thậm chí phải đi vay mượn người khác, thường bắt nguồn từ hội chứng này. Vì vậy để thực hiện được các mục tiêu đề ra, bạn phải trị "bệnh mù" trước cái đã. Ví dụ vừa góp 1 triệu cho buổi ăn nhậu với bạn bè, thì phải ghi nhận lại ngay. Rồi mới nhận lương 20 triệu từ công ty thì cũng cần lưu lại liền. Làm như vậy để làm gì? Thứ nhất, cuối tháng mà thấy không còn dư một đồng thì mở lịch sử ra xem, sẽ biết mình đã chi hoang phí những khoản nào, để có kế hoạch cắt giảm trong tháng sau nếu muốn có dư. Thứ hai, để cắt giảm chi tiêu bạn cần lập ngân sách, ví dụ bạn có thể giới hạn chi mua sắm dưới 3 triệu, tới giữa tháng mà thấy chi hơn 2.5 triệu rồi thì bớt bớt lại há. Thứ ba, việc ghi nhận thu chi mỗi tháng giúp bạn đánh giá được sức khỏe tài chính của mình thông qua tỷ lệ dư, nếu trên 30% thì tình hình tài chính của bạn đang khá là ổn đó. Như vậy, việc ghi nhận thu chi, lập ngân sách và theo dõi tỷ lệ dư sẽ giúp bạn cân đối chi tiêu, gia tăng thặng dư và cả khả năng đạt được mục tiêu trong tương lai rồi đó. # Quản lý tài sản và nợ vay Nếu bạn quản lý chi tiêu hợp lý để tích góp đều đặn, thì sớm muộn tài sản của bạn sẽ lớn lên dần, và chính khối tài sản này sẽ giúp bạn thực hiện những dự định của mình. Tuy nhiên, như một cái cây chờ ngày ra quả ngọt, bạn không thể để nó tự phát triển được, khối tài sản của bạn cần phải được theo dõi định kỳ và chăm bón một cách kỹ lưỡng nha. Để quản lý tài sản hiệu quả, bạn cũng cần phải trị bệnh "mù tài chính" trước, nghĩa là làm gì làm bạn phải biết được chính xác mình đang sở hữu những gì và chúng trị giá bao nhiêu? Đó có thể là "tài sản hữu hình" như con air blade 50 triệu, loại này còn được gọi là "tiêu sản" vì giá trị sẽ giảm đi theo thời gian mà lại còn tốn kém chi phí bảo dưỡng. Đó cũng có thể là "tài sản đầu tư" như 70 triệu mua vàng, hay 100 triệu gửi ngân hàng, loại này sẽ gia tăng theo thời gian nhưng lại không tốn chi phí bảo trì như tiêu sản. Nói tới đây thì bạn đủ hiểu, chính các tài sản đầu tư mới là nền tảng để bạn tích lũy cho các mục tiêu lâu dài, tỷ lệ đầu tư mà trên 30% thì mới gọi là hợp lý. Tuy nhiên, nói tới tài sản là chưa đủ nếu không nhắc tới mặt trái của chúng là những khoản nợ vay dùng để mua những loại tài sản này hoặc đơn giản là để chi tiêu. Đây có thể là 200 triệu vay mua ô tô không lãi, hoặc 1 tỷ vay đầu tư bất động sản với lãi suất 10%/năm, hay chỉ là 10 triệu vay tín chấp lãi 30%/năm để mua con Iphone mới. Dẫu có bao nhiêu khoản vay thì bạn cũng phải để ý tới tỷ lệ nợ trên tổng tài sản, nếu số này vượt quá xa 30% thì phải sớm có kế hoạch trả nợ để giảm rủi ro nha. Vậy, để mục tiêu khả thi, bạn cần gia tăng tỷ lệ đầu tư, thúc đẩy tăng trưởng tài sản, đồng thời giữ tỷ lệ nợ an toàn để hạn chế những áp lực tài chính trong tương lai đó. # Xây dựng kế hoạch cho tương lai Tới đây, bạn đã biết mình muốn đi đến đâu là những mục tiêu, bạn đang ở chỗ nào là tài sản đầu tư hiện có, cũng như phương tiện sẽ đưa bạn đến đó là thặng dư hàng kỳ. Cho dễ hiểu, giả sử bạn dự định mua ô tô 500 triệu trong 5 năm nữa, rồi một căn hộ 2.5 tỷ trong 10 năm và tích lũy đủ 10 tỷ để về hưu trong 30 năm tới. Thêm vào đó, bạn thu nhập 240 triệu và chi tiêu 140 triệu/năm, nghĩa là dư 100 triệu mỗi năm, và hiện tại bạn đang có 2 tỷ tiền mặt. Vậy xây dựng kết hoạch tài chính như thế nào? Để đơn giản, giả sử bạn chỉ tích lũy tiền mặt chứ không đầu tư loại hình khác, thì 5 năm sau bạn sẽ có thêm 500 triệu nữa là 2.5 tỷ, mua xe 500 triệu thì còn 2 tỷ. 5 năm sau có thêm 500 triệu nữa là có đúng 2.5 tỷ để mua nhà, xong thì hết tiền. Và 20 năm còn lại bạn cũng tích lũy được có 2 tỷ, vậy là vỡ kế hoạch về hưu. Giờ kế hoạch không khả thi rồi, phải làm sao đây? Thì bạn cần điều chỉnh cho tới khi nào khả thi chứ sao nữa. Chỉnh thì có nhiều hướng khác nhau, bao gồm 3 hướng cơ bản như vầy: Một là chỉnh mục tiêu, có 2 tỷ tích lũy 30 năm nữa được 5 tỷ, vậy thì 3 mục tiêu cộng lại bằng 5 tỷ là chuẩn, ví dụ: Xe 50 triệu, nhà 1.45 tỷ, nghỉ hưu 3.5 tỷ. Hai là tăng thặng dư, có 2 tỷ thì cần tích lũy thêm 11 tỷ trong 30 năm nữa mới đủ cho 3 mục tiêu là 13 tỷ, lấy 11 tỷ chia 30 năm thì phải dư gần 367 triệu/năm. Ba là phải đầu tư, nếu chỉ cần gửi 2 tỷ và 100 triệu dư ra mỗi năm vào ngân hàng với lãi suất 6,3%/năm, thì bạn sẽ có đủ tiền cho cả 3 mục tiêu rồi đó. Nếu cùng kết hợp cả 3 hướng này lại bạn sẽ có một kế hoạch còn tối ưu hơn nữa, tuy nhiên sẽ rất phức tạp mà chỉ có các thuật toán AI mới có thể xử lý được nha # Cái kết Vậy là bạn đã đi qua 4 bước cho 1 kế hoạch tài chính phù hợp rồi đó, từ đặt mục tiêu, cân đối thu chi, quản lý tài sản và nợ, rồi xây dựng và điều chỉnh kế hoạch. Nhìn sơ có vẻ cả quá trình này sẽ ngốn khá nhiều thơi gian đúng không? Không hề! Nếu bạn biết đến những ứng dụng hỗ trợ quản lý gia sản thông qua công nghệ AI thì dễ ẹc hà. Quan trọng là bạn có lo cho tương lai không thôi! Nếu bạn thấy video hữu ích cho bạn bè của mình thì đừng quên để lại bình luận, thích và chia sẻ nha, xin chào và hẹn gặp lại!

Đó giờ nghe thương chiến, chắc bạn chỉ nghĩ tới việc Mỹ và Trung Quốc đánh thuế lẫn nhau như năm 2018, và đó cũng là chuyện ở đâu đâu chả liên quan gì tới bạn đúng không? Chuẩn đó! Nhưng vào ngày 3/4/2025, Trung Quốc không còn cô đơn nữa bởi vì Mỹ đã quyết định đánh thuế tất cả các quốc gia còn lại, và tương lai của bạn chắc chắn sẽ bị ảnh hưởng không hề nhỏ. Vậy tình hình tài chính, công việc và cuộc sống của bạn trong những năm sắp tới sẽ như thế nào? Hãy cùng Mr. Waza trả lời câu hỏi này nhe! # Thuế là gì? Coi mấy bộ phim thời phong kiến như kiểu Bao Thanh Thiên, thì việc các quan lại, vua chúa đi thu thuế sưu là chuyện bình thường, và thuế thời hiện đại cũng không khác nhiều về mặt bản chất. Trong một xã hội, số ít người có quyền lực nhất thường sẽ có xu hướng tận dụng, thậm chí là lợi dụng công sức, nguồn lực được tạo ra từ số đông người thuộc tầng lớp thấp kém hơn. Nhưng nếu việc khai thác, tận thu nguồn lực này trở nên quá mức thì sẽ dễ dẫn tới sự phản khán từ số đông trên quy mô lớn, hay còn gọi là những cuộc cách mạng, khởi nghĩa. Thế nên nhóm người có quyển lực sẽ phải cân đối giữa những thứ mà họ lấy từ số đông và rủi ro quyền lực này có thể bị lật đổ, từ đó mà thuế sưu cũng được chuẩn hóa. Nhưng điều thú vị ở thời hiện đại là ở chỗ, thuế không chỉ phục vụ cho một mục tiêu duy nhất là giúp người có quyền lực tích lũy của cải càng nhiều càng tốt như ngày xưa. Mà nó còn trở thành công cụ để giúp nhóm người này quản lý xã hội một cách bền vững hơn, ví dụ như điều hành kinh tế, bảo vệ tài nguyên môi trường và các chính sách đối ngoại. Thấy khoản cách giàu nghèo quá lớn có thể dẫn tới xung đột, thậm chí là phản động, vậy là có thuế thu nhập cá nhân nhằm phân bỗ lại tiền của người giàu để chăm lo cho người nghèo. Thấy người dân đầu cơ bất động sản quá mức, thế là có thuế tài sản đánh trên miếng đất được bán nhằm hạn chế việc mua đi bán lại mà không tạo ra giá trị gì cho xã hội. Thấy mua siêu xe là lãng phí nguồn lực xã hội, thì đã có thuế nhập khẩu và cả thuế tiêu thụ đặt biệt rất cao được áp lên những loại xe như Lamborghini, Ferrari hay Bugatti. Nói cho đơn giản, chính phủ không thích bạn làm gì, thì sẽ đánh thuế vào đó để hạn chế hành vi của bạn và ngược lại, giảm thuế để khuyến khích bạn làm điều mà họ mong muốn # Thương chiến 1.0 Giờ trở lại với vị tổng thống nhiều tai tiếng Donald Trump, để hiểu rõ hơn về cuộc thương chiến 1.0 mà ông phát động, kể từ lúc vào nhà trắng trong nhiệm kỳ đầu tiên năm 2017 nhe. Nếu thấy Trung Quốc xuất khẩu hàng giá rẻ ồ ạc vào thị trường nước nhà, mà các công ty trong nước dù đã giảm giá thê thảm nhưng vẫn không cạnh tranh lại, bạn sẽ làm gi? Nếu thấy phần lớn hàng hóa của quốc gia lại phải mang qua Trung Quốc cho công nhân của họ gia công thay vì để người dân của mình có công ăn việc làm, bạn sẽ làm gì? Và nếu thấy những công ty lớn của Trung Quốc có thể thoải mái sang nước bạn kinh doanh khai thác, nhưng lại hạn chế các công ty lớn của bạn làm điều tương tự thì bạn sẽ làm gì? Đó là những câu hỏi mà ông Trump đã tự vấn trong nhiều năm để rồi đi đến câu trả lời rõ ràng và dứt khoát: Đánh thuế cho tới khi mang lại được sự công bằng cho nước Mỹ! Muốn Trung Quốc không bán giá rẻ? Đánh thuế nhập khẩu thật cao vào hàng hóa của họ, ví dụ như thép lên tới 25%, vậy là hàng Trung Quốc đắt hơn, thành ra cứu được công ty trong nước. Ngược lại, muốn các công ty mang công ăn việc làm về cho người Mỹ? Chỉ cần giảm thuế cho doanh nghiệp từ 35% về 21% với đạo luật "Tax Cuts and Jobs Act" để mời gọi họ về Mỹ. Muốn kinh doanh công bằng hơn? Đơn giản là đưa các công ty của Trung Quốc như Huawei, SMIC hay gần đây là Tiktok vào danh sách đen để có thể hạn chế hoạt động kinh doanh của họ. Và dĩ nhiên Trung Quốc đã phản đòn mạnh mẽ thông qua những động thái tương tự từ đánh thuế lên các loại nông sản của Mỹ cho tới phong tỏa thị trường ảnh hưởng tới Apple hay Boeing. Kết quả là gì? Giao thương toàn cầu bị gián đoạn, giá cả hàng hóa tăng cao, Mỹ không được gì nhiều, Trung Quốc chửng tăng trưởng nhưng được cái không còn phụ thuộc kinh tế nhiều vào Mỹ nữa # Thương chiến 2.0 Trump rời nhà Trắng năm 2021, để lại một mớ hỗn độn cho chính quyền của Joe Biden phải sắp xếp, nhưng cái trớ trêu của chính trị Mỹ là 4 năm sau Trump lại trổi dậy một lần nữa. Nhất quán với tuyên ngôn "America First", thương chiến phiên bản 2.0 lại được kích hoạt vào ngày 3/4/2025 với một bảng thuế dài đăng đẳng cho 180 quốc gia đi kèm là mức thuế suất cao ngất ngưỡng luôn. Ông gọi nó là "thuế đối ứng", hay cho dễ hiểu là thuế trả đủa nhằm ép các quốc gia phải ngồi vào bàn đàm phán để đi đến nhũng thỏa thuận thương mại có lợi nhất cho nước Mỹ. Bảng này cũng dễ hiểu thôi, ai có thặng dư thương mại với Mỹ 10% thì Mỹ đánh thuế lại 10%, ai có thặng dư thương mại nhiều hơn 10% thì Mỹ đánh thuế lại bằng phân nữa số đó. Con số thặng dư của Việt Nam với Mỹ lên tới 90%, nên bị nhận lại một quả thuế tới 46% hơn mức trung bình trước nay chỉ 10 - 20%, đúng là một đòn chí mạng há. Nếu thương chiến 1.0 chỉ làm cho giao thương gián đoạn, thì phiên bản 2.0 có quy mô khủng hơn nhiều lần, và rất có thể sẽ đưa tất cả chúng ta vào một cuộc suy thoái kinh tế mới. Như Trung Quốc đã từng đáp trả ở cuộc thương chiến 1.0, các khu vực kinh tế lớn như EU cùng 180 quốc gia còn lại sẽ có những cách phản khán riêng để bảo vệ lợi ích của mình. Nhưng hãy tưởng tượng, nếu đứa lớn đầu đánh vài đứa nhỏ, chúng sẽ chịu thua, nhưng nếu là một đám có cả trăm đứa nhỏ thì tụi nó sẽ đoàn kết lại và xử luôn đứa to đầu này! Và nếu viễn cảnh này diễn ra với Mỹ, thì một cuộc tổng phản công đánh thuế ngược lại từ các quốc gia nhỏ hơn là hoàn toàn có thể xảy ra nếu họ đồng ý liên minh lại. Và một khi những hàng rào thuế quan được dựng lên khắp mọi nơi thì tương lai sẽ ra sao? Và bạn cần chuẩn bị những gì để có thể sống tốt trong một tương lai bất ổn như vậy? # Chuẩn bị gì cho tương lai bất ổn? Thương chiến xảy ra, các quốc gia tăng thuế để trả đũa lẫn nhau thì hàng hóa, nguyên vật liệu nhập khẩu cũng trở nên đắt đỏ hơn, từ đó giáng tiếp làm gia tăng lạm phát trong tương lai. Thế nên, bạn hãy chuẩn bị cho một viễn cảnh mà mọi thứ sẽ trở nên đắt đỏ hơn một cách nhanh chóng, và việc làm quen dần với lối sống tối giản là một kỹ năng cần phải có. Việc chỉ chi tiêu cho những thứ thực sự cần thiết sẽ giúp bạn quản lý được ngân sách để có thể duy trì tỷ lệ tiết kiệm hay tỷ lệ dư trên 30% mỗi tháng. Thêm nữa, vì những chính sách bất ổn của ông Trump, tương lai của chúng ta sẽ trở nên khó đoán hơn bao giờ hết, nên việc tích lũy cho tương lai cần phải được thực hiện ngay bây giờ. Nghĩa là, tiền dư ra mỗi tháng nên được ưu tiên đầu tư như gửi ngân hàng, mua vàng hay mua cổ phiếu, để đảm bảo tỷ lệ đầu tư lớn hơn 30% thì mới gọi là an toàn. Rồi bên cạnh cơn bão thương chiến, chúng ta sẽ phải đối mặt với cơn bão thứ hai mang tên AI, nhân tố có thể làm các bạn thất nghiệp trên quy mô lớn trong 5 năm tới. Và thu nhập của bạn sẽ không còn ổn định nữa, thế nên hãy cố gắng giữ tỷ lệ nợ không vượt quá 30%, điều này sẽ cho bạn một tâm thế thoải mái hơn trước những biến động lớn. Mình có làm video chi tiết về 3 con số tài chính quan trọng này, có thể giúp bạn cân bằng hơn trong vấn đề tài chính cá nhân, link nằm ở bên dưới, bạn hãy tìm xem nhé. Link: https://www.youtube.com/watch?v=9JbFWs422TE Sau cùng, bạn có biết ông Trump từ lâu đã muốn sửa "Tu chính án thứ 22", để có thể giữ ghế tổng thống hơn 2 nhiệm kỳ, thậm chí là giữ trọn đời như Putin hay Tập Cận Bình? Mỗi lần Trump làm tổng thống là thế giới đảo lộn, vậy tương lai sẽ ra sao nếu giấc mơ "Hoàng đế trọn đời" của ông trở thành hiện thực? Sẽ còn bao nhiêu cơn bão nữa ở phía trước? # Cái kết Mình dùng câu hỏi mở này để tạm kết thúc ở đây, và sau khi xem xong, bạn hãy giành thời gian suy nghĩ thật sâu sắc về tương lai của bản thân để bắt đầu hành động nhé. Có thể viễn cảnh mình vẽ nên sẽ không tệ tới mức như vậy, nhưng tương lai là điều khó đoán định được chắc chắn 100%, nên việc chuẩn bị, dự phòng trước là không hề thừa đâu. Sau cùng, nếu bạn thấy nội dung này hữu ích cho bạn bè của mình đừng quên để lại bình luận, thích và chia sẻ nhe, xin chào và hẹn gặp lại!

Có thể nói "tự do tài chính" là một giấc mơ đẹp đẽ mà ai cũng muốn đạt được, và ngoài việc tăng thu nhập hay giảm chi tiêu thì chiếc chìa khóa quan trọng nhất chính là: Đầu tư. Tuy nhiên nói đầu tư chung chung là chưa đủ, mà việc đầu tư để tạo ra được lãi kép mới là con đường ngắn nhất để đến đích, vậy bạn đã hiểu đúng bản chất của lãi kép chưa? Và liệu khái niệm này có phù hợp với số đông, hay chỉ mang tính lý thuyết trong các lớp dạy làm giàu? Giờ cùng Mr. Waza tìm hiểu sâu hơn về những gốc khuất của lãi kép nhé! # Lãi kép là gì? Trước khi đi sâu vào vấn đề, hãy để mình nhấn mạnh lại với bạn một sự thật, mà đó giờ có vô số người hay bị lầm tưởng bởi lời rao giảng của những ông thầy dạy làm giàu. Đó là: Albert Einstein chưa bao giờ nói "Lãi kép là kỳ quan thứ tám của thế giới", việc truyền tai nhau câu nói này phản ánh những niềm tin mù quán thiếu kiểm chứng của đa số chúng ta. Và niềm tin mù quán kiểu vậy cũng hoàn toàn tương tự đối với khái niệm "lãi kép" trong bản kết hoạch vĩ đại, vạch ra con đường trải đầy hoa hồng để chinh phục sự "tự do tài chính". Vậy thực tế, lãi kép được hiểu như thế nào? Tưởng tượng đầu năm bạn gửi ngân hàng 100 triệu với lãi suất 10%/năm, thì cuối năm bạn sẽ có thêm 10 triệu tiền lời, tính cả 100 triệu ban đầu thì tổng cộng bạn đang có 110 triệu. Nếu mỗi cuối năm bạn đều rút ra 10 triệu để đi du lịch, thì số tiền bạn gửi trong ngân hàng chỉ dừng lại đúng con số 100 triệu, vì lời bao nhiêu thì đã rút ra hết rồi. Đó được gọi là lãi đơn, và lãi kép thì khác biệt duy nhất ở chỗ, thay vì rút 10 triệu ra thì bạn vẫn tiếp tụi gửi ngân hàng để lấy lãi trên chính phần lãi này. Nghĩa là sang năm tiếp theo, không chỉ 100 triệu ban đầu sinh ra thêm 10 triệu tiền lời mới, mà 10 triệu tiền lời được giữ lại cũng tiếp tục sinh ra thêm 1 triệu tiền lời con nữa. Vậy là thay vì bạn chỉ có 120 triệu trong trường hợp lãi đơn, thì bây giờ bạn có 121 triệu nhờ việc tiếp tục gửi tiền lãi, để lãi mẹ sinh lãi con trong tường hợp của lãi kép. Tới đây có thể bạn sẽ nói: Đầu tư ăn lãi kép mà thêm được có 1 triệu thì thôi rút ra đi du lịch sướng hơn. Nhưng chờ đã, giờ mới tới phần ảo diệu của lãi kép nè! # Những ảo tưởng về "lãi kép" Hãy nhìn bảng tính lãi kép thường thấy trong các lớp dạy làm giàu nhe, 100 triệu để 2 năm được có 121 triệu, nhưng 10 năm thì lên gần 260 triệu, còn 30 năm thì có luôn 1,7 tỷ. Với 100 triệu ban đầu mà ăn lãi 10% đều đều thì sớm muộn cũng giàu thấy chưa! Nhưng mà chờ đã, hình như có gì đó sai sai ở đây thì phải! **Thứ nhất**, việc có được lợi suất đều 10%/năm liên tục trong 30 năm là một điều hết sức hoang đường, ngay cả gửi trái phiếu chính phủ là an toàn nhất vẫn không có được sự ổn định này. Còn đụng tới những loại hình rủi ro hơn như cổ phiếu thì biến động này còn khủng khiếp dữ nữa, có năm lời gần 40 - 50% thì cũng có đoạn bay luôn 30 - 40% là chuyện thường. **Thứ hai**, nói lãi kép nhưng cũng có lãi kép this, lãi kép that. Gửi ngân hàng 100 triệu lãi suất có 5%/năm thì tận 30 năm sau cũng chỉ có hơn 400 triệu, tăng 4 lần thì cũng ham. Nhưng giá cả hàng hóa một năm tăng 4 - 5% theo lạm phát, thì tính ra 400 triệu này của 30 năm tới cũng không mua thêm được bao nhiêu hàng hóa so với 100 triệu ở hiện tại. **Thứ ba**, thấy lãi thấp quá thì lại tìm tới những kênh có lãi suất cao hơn như cổ phiếu hoặc thậm chí là crypto, thì giấc mơ "lãi kép" sẽ sớm chuyển thành một cơn ác mộng thực sự. Nhìn giá bitcoin đi bạn sẽ thấy, trong đà giảm từ 60k đô về 20k là bay gần 70%, thì chắc bạn đã hoảng loạn chạy mất dép giữa đường rồi chứ ở đó mà chờ có lãi kép há. **Thứ tư**, để đạt được những con số trong bảng lãi kép, bắt buộc bạn không được chạm tới số tiền đầu tư, thế tự nhiên gia đình có biến cố và cần rút tiền để trang trải thì sao? Thì giấc mơ lãi kép cũng vỡ vụng luôn chứ sao nữa. Vậy đó, chính những điều không thực tế nói trên đã cho bạn thấy công cụ lãi kép đã quá lỗi thời rồi đúng không? # Một góc nhìn khác về lãi kép Vậy thực tế lãi kép nên được hiểu thế nào cho đúng? Trước tiên, khi nói về lãi kép là nói tới lợi suất trong tương lai của một khoản đầu tư, bao gồm giá trị ban đầu và tiền lãi được sinh ra từ hoạt động tái đầu tư liên tục. Mà đã là chuyện của tương lai, thì không thể nào nói trước được chắc chắn việc đầu tư vào một kênh nào đó sau 1 năm, bạn sẽ lời 15%, 30%, hay thậm chí lỗ 50%. Thế nhưng trong thế giới tài chính lại có một công cụ đặt biệt có thể giúp chúng ta đưa ra các dự báo về lợi suất trong tương lai đáng tin cậy, được gọi là: Xác suất thống kế. Ví dụ, bằng cách tính toán lợi suất đầu tư trong một năm ở nhiều thời điểm khác nhau của toàn bộ lịch sử giá cổ phiếu, bạn sẽ biết được số lần có lời và số lần thua lỗ. Cụ thể nếu bạn chia đều tiền đầu tư vào 10 tài khoản khác nhau, thì với phương pháp ướt tính xác suất vừa rồi, khả năng cao bạn sẽ có 6 tài khoản lời và 4 tài khoản lỗ. Và nếu khảo sát chi tiết hơn với gần 300 thời điểm đầu tư khác nhau trong quá khứ, bạn thậm chí có thể tính toán được xác suất cho từng khung lợi suất khác nhau như trong bảng này. Và từ giờ trở đi, bạn sẽ không còn nhìn lãi kép như một con số cố định nữa, mà nó là tập hợp của nhiều con số lời lỗ khác nhau với khả năng xảy ra tương ứng. Cũng giống những vũ trụ song song, mà ở đó, có vũ trụ bạn sẽ lời 30%/năm trong 5 năm liên tiếp, nhưng cũng có vũ trụ mà bạn lỗ 70% ở năm thứ 3 rồi nghỉ đầu tư luôn. Thế nên từ giờ hãy quên đi bức tranh lãi kép màu hồng vẫn thường được rao giảng đi nhe bạn, thế giới thực tế nó phức tạp hơn nhiều! Vậy làm cách nào để đầu tư cho hiệu quả? # Phương pháp tối ưu để có lãi kép Ở một thế giới mà lợi suất đầu tư biến động khó đoán, việc chỉ nắm duy nhất một loại hình đầu tư sẽ làm cho tài sản của bạn biến động tương đối lớn. Ví dụ mua cổ phiếu năm 2022, đầu tư 1,5 tỷ thì 1 năm sau chỉ còn 900 triệu, khả năng cao bạn sẽ bị áp lực rồi bán trong hoãn loạn, thì sức mạnh lãi kép cũng tan biến. Nhưng điều thú vị nằm ở chỗ, nếu nhìn qua lợi suất của thị trường trái phiếu bạn sẽ thấy những lúc lợi suất cổ phiếu suy giảm thì lợi suất trái phiếu lại tăng và ngược lại. Điều này hàm ý, nếu bạn phân bổ cả cổ phiếu và trái phiếu với một tỷ lệ hợp lý, thì bạn sẽ được một mức lợi suất trung bình cao hơn trái phiếu nhưng ổn định hơn cổ phiếu. Đây cũng chính là ý tưởng về "chiếc chén thánh" trong đầu tư mà nhà đầu tư huyền thoại Ray Dalio có nói tới, khi tài sản phân bổ càng đa dạng thì rủi ro chung sẽ được tiết giảm. Tuy nhiên, đa dạng hóa là chưa đủ, bởi vì sẽ có những giai đoạn một loại tài sản nào đó tăng trưởng vượt trội hơn những cái còn lại và bạn cần ưu tiên cho tài sản này. Mô hình "đồng hồ đầu tư" là một chỉ dẫn hiệu quả cho chiến lược tìm kiếm những loại tài sản được hưởng lợi và có lợi suất vượt trội trong từng chu kỳ kinh tế. Ví dụ khi nền kinh tế phục hồi như hiện tại, bạn có thể giảm tỷ trọng trái phiếu và tăng cổ phiếu, nhưng khi tăng trưởng nóng với lạm phát cao bạn lại nên nắm hàng hóa như vàng. Rồi khi kinh tế đình trệ, bạn cần ưu tiên nắm giữ nhiều tiền mặt và rồi lại chuyển qua ưu tiên trái phiếu khi kinh tế đi vào suy thoái, chu kỳ cứ thế xoay chuyển và lập lại. Việc đa dạng hóa và phân bổ theo các chu kỳ, sẽ giúp bạn giữ được một mức lợi suất ổn định và tối ưu nhất để có thể duy trì được mức lãi kép bền vững trong dài hạn # Cái kết Bạn thấy đó, kế hoạch gia tăng tài sản thông qua lãi kép không phải là bất khả thi, tuy nhiên nó đòi hỏi bạn phải hiểu được bản chất khó đoán của lợi suất trong tương lai. Hiểu biết này là nền tảng để bạn có thể bắt đầu các chiến lược phân bổ tài sản của mình một cách tối ưu hơn, thay vì chỉ đánh cược vào một loại tài sản duy nhất. Sau cùng, bạn đừng quên để lại bình luận, thích và chia sẻ cho bạn bè nếu thấy nội dung này hữu ích cho họ nhé, xin chào và hẹn gặp lại!

Nói tới giàu có thì chắc bạn chỉ nghĩ tới người có nhiều tiền thôi đúng không? Nói vậy thì có lẻ các nhà sư là những người nghèo nhất xã hội rồi vì họ đã buôn bỏ tất cả. Nhưng cái lạ ở đây là họ lại an yên, ung dung tự tại và hạnh phúc hơn rất nhiều, điều mà phần lớn những người có tiền như bạn cũng phải ao ướt đó. Vậy liệu số tiền và tài sản của bạn có quyết định mức độ giàu có thực sự của bản thân hay không? Cùng Mr. Waza đi tìm câu trả lời cho vấn đề này nhe! # Tỷ lệ dư: Thu nhập cao có phải là giàu? Để hiểu con số đầu tiên nói lên sự giàu có thực sự của bạn, hãy tưởng tượng bạn đang ở trong hoàng cảnh sau đây: Bạn là một giám đốc kinh doanh, lương tháng tận 50 triệu, nói tới số này ở Việt Nam thì ai cũng phải trầm trồ và ganh tị, và dĩ nhiên bạn được xem là người giàu có rồi đó. Nhưng sau sự hào nhoáng này, họ đâu biết bạn phải chi gần 45 triệu một tháng để thuê chung cư cao cấp, đi du lịch nước ngoài, tiệc tùng bar pub, sắm sửa quần áo, túi sách sang trọng. Nhìn qua người bạn, lương tháng có 15 triệu thôi, nhưng thuê nhà cơ bản, ăn uống giản đơn nên chỉ tốn có 10 triệu, nghĩa là cũng dư 5 triệu như bạn nhưng cuộc sống lại rất thoải mái. Nếu so ra thì cả hai đều dư 5 triệu, nhưng với thói quen chi tiêu buôn thả của bạn thì chỉ cần bất ngờ tăng thêm 10% là 4,5 triệu, thì xem như tháng đó chỉ còn dư 500k. Trong khi đó, vì có thói quen chi tiêu tối giản nên khi chi phí đột nhiên tăng thêm 10%, anh bạn kia chỉ tốn thêm có 1 triệu, nghĩa là mỗi tháng vẫn còn dư 4 triệu ngon lành. Rõ ràng người dư ra 5 triệu trên tổng thu nhập 15 triệu sẽ có cuộc sống thư thả hơn rất nhiều so với người có cùng số dư này trên tổng thu nhập lên tận 50 triệu đúng không? Thu nhập của bạn lớn hơn gấp 3 lần so với anh kia, nhưng tỷ lệ dư 5 tr trên 50 triệu là 10% thì vẫn không là gì so với 33% của 5 triệu trên 15 triệu à. Người Việt tiết kiệm trung bình quanh 30 - 33%, nhưng sau đại dịch, chúng ta trở nên thận trọng hơn trong thói quen chi tiêu, và con số này đã tăng lên hơn 37% tính đến cuối năm 2024. Giờ dừng lại và tính thử tỷ lệ dư của bạn xem, nếu nó lớn hơn mặt bằng chung quanh 30% thì xin chúc mừng, bạn có thể được xem là một người giàu đích thực rồi đó! # Tỷ lệ nợ: Tài sản nhiều có phải là sang? Giờ cùng khám phá con số thứ hai nói lên sự giàu có thực sự của bạn nhé, lại cùng tưởng tượng bạn đang ở trong hoàng cảnh sau: Bạn có vợ đẹp con ngoan, sở hữu một căn biệt thự 10 tỷ cùng con Mercedes 3 tỷ, tính tổng tài sản sơ sơ 13 tỷ như vậy thôi thì chắc không ai dám nói bạn nghèo đâu. Nhưng mà hỏi ra thì mới biết, căn nhà 10 tỷ nhưng trong đó vay ngân hàng hết 3 tỷ, rồi vay gia đình 2 bên nội ngoại thêm 2 tỷ nữa thì tổng cộng là nợ 5 tỷ. Tính riêng vay ngân hàng 3 tỷ thôi, trả đều trong 20 năm với lãi suất 10%/năm, thì đoạn đầu mỗi năm cũng phải trả sơ sơ gần 40 triệu / tháng rồi, nghe là thấy áp lực rồi há? Còn chiếc xe thì sao? Mua 3 tỷ thì trong đó đã vay 1 tỷ, làm phép toán tương tự như vay mua nhà nhưng phải trả trong 5 năm thì đoạn đầu mỗi tháng đã phải trả 25 triệu. Vậy là để sở hữu được khối tài sản 13 tỷ bề thế như trên thì mỗi tháng bạn đã phải gánh một khoản trả nợ hơn 60 triệu, vài năm sau thì có thể còn 30 - 40 triệu. Cuộo sống bình thường thu nhập cao thì mọi thứ vẫn ổn, nhưng suy thoái kinh tế xảy ra, thu nhập bạn suy giảm thì những khoản nợ này sẽ thành một gánh nặng khủng khiếp lên gia đình bạn. Nếu vậy thì cuộc sống có thoải mái hơn không nếu bạn chỉ mua một căn chung cư cao cấp 7 tỷ và chiếc xe 2 tỷ thôi, để không phải gánh bất cứ khoản vay nào từ ngân hàng? Một cuộc sống xa hoa nhưng tỷ lệ nợ cao gần 50% như gia đình bạn thì có thực sự thoải mái so với trường hợp không vay ngân hàng với tỷ lệ nợ chỉ khoản 20% không? Vậy đó, tài sản nhiều chưa chắc đã sướng đâu, giờ tính xem tỷ lệ nợ bằng tổng nợ chia tổng tài sản của bạn là bao nhiêu há, nếu dưới 30% thì bạn thực sự giàu có rồi đó! # Tỷ lệ đầu tư: Tài sản ít có phải là nghèo? Tới con số thứ ba cho biết bạn có thực sự giàu có không nè, giờ hãy nhìn qua anh hàng xóm nhà đối diện của bạn nhe. Anh này ở nhà cấp 4 thôi, tiền xây dựng tổng cộng chỉ quanh 2 tỷ, đi con xe máy air blade giá chưa tới 50 triệu, ăn mặt thì đơn giản, thậm chí nhiều lúc có vẻ xoàng xĩnh. So với căn biệt thự 10 tỷ và con xe 3 tỷ của bạn thì ảnh lép vế, vì những tài sản hữu hình thường bị lầm tưởng với sự giàu có, nhưng bản chất chúng lại là tiêu sản Trong quyển "Cha giàu - Cha nghèo" của Robert Kiyosaki có nói rất rõ về các loại tiêu sản này, giá trị của chúng không chỉ hao mòn theo thời gian, mà lại tốn kém để bảo trì bảo dưỡng. Trở lại với anh hàng xóm, hỏi ra thì mới biết ảnh cũng có 2 tỷ gửi ngân hàng giống như bạn luôn, ngoài ra cả hai cũng không đủ gan để đầu tư vào những loại hình nào khác. Nếu lãi suất là 5% thì 2 tỷ sẽ đẻ ra 100 triệu tiền lời hằng năm, tương đương với việc tạo ra thu nhập thụ động hơn 8 triệu mỗi tháng rồi đó. Nhưng vì tiêu sản của ảnh khá khiêm tốn, nên mỗi tháng tiền tu bỗ tính cả chi phí vận hành như điện, nước, tiền xăng cũng chưa tới 1 triệu, nghĩa là ảnh còn dư hơn 7 triệu. Còn căn biệt thự với chiếc ô tô của bạn nếu tính cho các chi phí tương tự, thì mỗi tháng có thể ngốn tới 3-4 triệu là chuyện bình thường, nghĩa là bạn chỉ còn dư hơn 4 triệu. Bạn thấy đó, tiêu sản quá nhiều sẽ làm cho tỷ lệ đầu tư bằng tài sản đầu tư chia cho tổng tài sản của bạn giảm đi, ảnh hưởng luôn đến khả năng tích lũy dài hạn của bạn. Tỷ lệ đầu tư của bạn có 13%, trong khi của ảnh tới 50% là bạn hiểu rồi đó, vậy tỷ lệ đầu tư thực tế của bạn đang là bao nhiêu? Nếu trên 30% thì bạn giàu rồi đó! # Bức tranh tài chính ghép lại từ 3 con số Giờ hãy cùng nhìn lại bức tranh tổng thể về tình hình tài chính cá nhân của bạn với ba con số quan trọng nhất là: Tỷ lệ dư, tỷ lệ nợ và tỷ lệ đầu tư nha. **Bài học đầu tiên** có thể rút ra đó là: Sự giàu có đúng nghĩa không nằm ở số tiền hay giá trị tài sản tuyệt đối bạn sở hữu, mà lại là ở 3 con số tương đối kia Thu nhập có cao bao nhiêu mà không biết kiểm soát thói quen chi tiêu để tỷ lệ dư quá thấp, thì cũng sẽ dễ gặp áp lực tài chính vì phải chi trả cho những việc đột xuất. Tài sản có hào nhoáng bao nhiêu nhưng phần lớn có được từ tiền đi vay làm cho tỷ lệ nợ quá cao, thì gánh nặng trả nợ sẽ rất lớn, đặt biệt khi suy thoái kinh tế xảy ra. Tiền có nhiều cở nào mà chỉ để tích góp mua tiêu sản thì tỷ lệ đầu tư sẽ rất thấp, điều này sẽ bào mòn khả năng tạo ra dòng tiền đầu tư để tích lũy trong dài hạn, **Bài học thứ hai** để bạn có thể đánh giá tình trạng tài chính ngay bây giờ: Là so sánh 3 tỷ lệ nói trên với con số 30%, để biết bản thân có đang đi đúng hướng hay không. Một trạng thái tài chính cân bằng sẽ có tỷ lệ dư và tỷ lệ đầu tư trên 30%, đi cùng với tỷ lệ nợ nằm dưới con số này, nhưng phải chú ý ở **bài học thứ ba** nè. Việc cố gắng đẩy tỷ lệ dư hoặc tỷ lệ đầu tư lên quá cao nhưng lại phải hy sinh quá nhiều sự thoải mái và tiện lợi trong cuộc sống cũng không hẳng là tốt. Ngược lại, tránh né việc dùng nợ để giữ tỷ lệ nợ thấp, mà làm mất đi cơ hội mua được tài sản cần thiết cho cuộc sống, hoặc bỏ lở cơ hội đầu tư cũng không hề hợp lý. Nói chung trước khi có những phân tích sâu hơn cho trạng thái tài chính của riêng bạn, việc giữ các tỷ lệ quanh 30% là dễ nhớ, dễ thực hiện và câng bằng nhất rồi đó. # Cái kết Vào tháng 4/2013, tờ báo nỗi tiếng The Economist đã đăng một bài viết làm thay đổi hoàn toàn góc nhìn của chúng ta về mối quan hệ giữa thu nhập hàng năm và mức độ hạnh phúc. Biểu đồ này cho thấy, tiền cũng mang lại hạnh phúc đó, nhưng tiền càng nhiều thì mức độ hạnh phúc mang lại sẽ ít dần, vì rõ ràng tiền không phải là cội nguồn sau cùng của hạnh phúc. Bạn có nghĩ vậy không? Hãy để lại góc nhìn thông qua việc bình luận, sau cùng đừng quên thích và chia sẻ với bạn bè của mình nếu thấy hữu ích nhé. Xin chào và hẹn gặp lại!

Tính tới đầu năm 2025, số lượng tài khoản chứng khoán ở Việt Nam đã đạt con số gần 10 triệu, tương đương 10% dân số Việt Nam rồi đó. Điều đó cho thấy sức hấp dẫn của loại hình đầu tư này đang ngày một nóng dần bởi tiềm năng to lớn của nó, nhưng đây lại là một trong những kênh đầu tư rủi ro nhất. Vậy bạn đã hiểu hết những rủi ro, cũng như các phương pháp để tận dụng được tối đa tìm năng của loại tài sản này chưa? Giờ cùng Mr. Waza tìm hiểu sâu hơn nhe! # Giao dịch theo tin tức Nếu bạn không phải là dân kinh tế - tài chính, thì khả năng cao bắt đầu đầu tư chứng khoán, bạn sẽ rất dễ đi theo trường phái đầu tiên, mang tên: "Giao dịch theo tin tức". Mà hoạt động chủ yếu của bạn sẽ là xem TV, đọc báo, theo dõi các room chứng khoán, nghe ngóng từ môi giới và bạn bè rồi đưa ra quyết định đầu tư Lợi thế lớn nhất của loại hình này đó là dễ thực hiện, vì những loại thông tin nói trên đều tràng ngập trên internet và các mạng xã hội, mà ai cũng có thể tìm ra được. Và cũng chính điều này đã làm cho trường phái giao dịch theo tin tức trở thành loại hình đẩu tư kém hiệu quả nhất. Để mình nói cho bạn nghe vì sao nhe. Đầu tiên, bạn sẽ luôn đi sau những người trong nội bộ doanh nghiệp, ví dụ như Vingroup thông báo sẽ triển khai đại dự án Vinhome Grand Park, mang về hàng ngàn tỷ lợi nhuận trong vài năm tới. Trước khi tin này lên báo, thì lãnh đạo cấp cao hoặc người thân cận của họ đã biết và mua cổ phiếu VIC rất lâu trước đó rồi, chỉ chờ "tin ra là bán" thôi chứ mua gì nữa. Thêm nữa, bạn rất dễ vướn vào tâm lý bầy đàn và có quyết định sai lầm, ví dụ như ngày 10/2/2025 trên mạng đã tràn lan thông tin ông Trump sẽ đánh thuế nhập khẩu thép vào Mỹ. Lúc đó các room chứng khoán nháo nhào hô bán những cổ phiếu ngành thép như HPG chẵng hạn, bạn đọc xong hoản quá cũng nhảy theo bán, nhưng hôm sau HPG lại tăng giá thế là mất hàng. Bạn thấy đó, tin tức là cực kỳ giá trị, nhưng nó chỉ có giá trị cho những người biết đến đầu tiên, và hành động mua bán của họ đã làm cho thông tin được phản ánh vào giá. Nói cách khác, thông tin mà đã phản ánh vào giá thì không còn giá trị đưa ra quyết định nữa. Đó cũng là lý do mà nhiều nhà đầu tư có kinh nghiệm hơn chọn trường phái tiếp theo. # Phân tích kỹ thuật Phương pháp này gọi tắc là TA hay Technical Analysis, được nhiều người biết đến là trường phái đầu tư theo phân tích kỹ thuật với những cái tên nỗi tiếng như Jesse Livermore hay John Murphy. Nếu giao dịch theo TA, bạn sẽ không bận tâm nhiều tới tin tức hằng ngày như loại hình đầu tiên vì giả định mọi thông tin đã được phản ánh vào biến động của giá cổ phiếu rồi. Nghĩa là, chỉ cần quan sát xu hướng giá cổ phiếu tăng hay giảm, hoặc xem giá có đang hình thành một mẫu hình nào đó không sẽ giúp dự báo hiệu quả hơn xu hướng giá trong tương lai. Điểm mạnh của TA so với "giao dịch theo tin tức" nằm ở chỗ, bằng cách áp dụng các điều kiện về giá, bạn sẽ loại bỏ được thói quen mua bán theo cảm tính hoặc tâm lý bầy đàn. Lấy ví dụ một công cụ thông dụng nhất trong TA là đường trung bình động MA, nếu giá từ dưới cắt lên trên đường MA này thì sẽ cho tính hiệu mua và ngược lại, rất rõ ràng. Có hàng trăm công cụ tương tự như đường MA nói trên, được gọi là các chỉ báo kỹ thuật và chúng có thể được dùng riêng biệt hoặc kết hợp với nhau để đưa ra quyết định mua bán. Chính vì đặt tính cho tín hiệu mua bán rõ ràng và dễ hiểu như vậy, nên phương pháp TA phù hợp hơn với những người thích giao dịch cổ phiếu thường xuyên trong ngắn hạn. Tuy nhiên về bản chất, bộ môn TA vẫn là xác suất thống kê mà thôi, vì khi giá thỏa mãn một điều kiện nào đó thì cũng không hẳn 100% sẽ đi theo xu hướng được dự báo đâu. Bên cạnh đó, vì những thông tin tài chính về tình hình kinh doanh của công cty cũng được xem là đã phản ánh vào giá, nên người dùng TA cũng không bận tâm đến những loại thông tin này. Do đó họ sẽ dễ bị bỏ lỡ những cơ hội tăng giá dài hạn theo sự tăng trưởng giá trị của doanh nghiệp, cái mà chỉ có phương pháp thứ ba mới giúp nhà đầu tư nhìn ra được. # Phân tích cơ bản Phương pháp này được gọi là Fundamental Analysis, viết tắc là FA hay còn gọi là đầu tư theo phân tích cơ bản với những huyền thoại như Warren Buffett, Peter Lynch hay Philip Fisher. Nếu giao dịch theo TA chủ yếu đưa ra quyết định dựa trên thông tin xu hướng giá cổ phiếu, thì với FA quyết định mua bán sẽ dựa trên các số liệu tài chính của doanh nghiệp. Vì giả định nền tảng của trường phái FA đó là: Về dài hạn giá cổ phiếu sẽ phản ánh giá trị thực của doanh nghiệp, nên cái cốt lõi là phải hiểu được giá trị này. Giá trị thực của doanh nghiệp có thể ướt tính qua tăng trưởng doanh thu và khả năng tạo ra lợi nhuận của công ty thông qua "báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh". Ngoài ra chúng ta còn có thể tính toán con số này dựa trên giá trị tài sản ròng, nghĩa là tổng tài sản trừ đi nợ, với số liệu có được trên "bảng cân đối kế toán". Rồi phức tạp hơn thì có thể tính toán giá trị thực dựa trên dòng tiền từ hoạt động kinh doanh mà doanh nghiệp có thể tạo ra trong tương lai trong "báo cáo lưu chuyển tiền tệ" Bạn thấy đó, phương pháp này phức tạp hơn 2 cái đầu tiên khá nhiều, tuy nhiên bạn lại có thể hiểu sâu hơn về tình hình kinh doanh và giá trị thực của cổ phiếu mà bạn mua. Và cũng chính hiểu biết này sẽ cho bạn sự tự tin để có thể nắm giữ một cổ phiếu dài hạn hơn và vững vàng hơn trước những biến động giá trong ngắn hạn Nói đi cũng phải nói lại, điểm yếu của FA đó là phải đợi tới 1 quý bạn mới có số liệu kết quả kinh doanh mới để đánh giá tình hình và đưa ra quyết định tiếp theo Vì sự chậm trễ này nên khi có rủi ro kinh doanh xảy ra bạn sẽ bị phản ứng trễ nhịp, và đây cũng là điều mà trường phái sau cùng có thể giúp bạn khắc phục được điều đó. # Đầu tư theo chu kỳ kinh tế Trong giới tài chính hay gọi trường phái này là đầu tư theo chu kỳ kinh tế, hay đầu tư theo các biến số vĩ mô với những nhà đầu tư kỳ cựu như Ray Dalio hay George Soros. Nhà đầu tư theo vĩ mô vẫn ý thức được rủi ro kinh doanh của từng doanh nghiệp đơn lẻ theo FA, nhưng việc nắm một số lượng lớn cổ phiếu có thể làm triệt tiêu được rủi ro này. Ví dụ trong quý này, danh mục đầu tư có cổ phiếu A giảm giá vì lợi nhuận giảm, nhưng sẽ có cổ phiếu B tăng bù lại vì lợi nhuận tăng trưởng tốt. Sự tăng giảm của từng cổ phiếu trong ngắn hạn không quan trọng, miễn là giá trị cả danh mục tăng trưởng đều đi theo sự tăng trưởng của nền kinh tế và tạo ra lợi nhuận trong dài hạn. Điều này hàm ý, nhà đầu tư theo chu kỳ cần phải có hiểu biết sâu sắc về kinh tế vĩ mô cũng như các chu kỳ kinh tế khác nhau để có chiến lược phân bổ cho phù hợp. Ví dụ như với mô hình "Đồng hồ đầu tư", bạn nên nắm nhiều cổ phiếu tài chính lúc kinh tế phục hồi, nhưng khi tăng trưởng nóng thì lại cần chuyển sang những cổ phiếu sản xuất công nghiệp. Rồi lúc kinh tế đình trệ thì lại nên nắm cổ phiếu tiện ích như điện nước, và lúc rơi vào suy thoái thì cần đẩy mạnh mua nhóm dượt phẩm, và chu kỳ cứ thế lặp lại. Nếu so về thời gian đầu tư thì đây là trường phái cần tầm nhìn dài hạn nhất, theo sau là FA, rồi tới TA và sau cùng là mua bán theo tin tức. Cũng chính vì vậy mà trường phái này đòi hỏi một sự kiên nhẫn rất lớn đi cùng với một hiểu biết sâu rộng hơn tất cả những trưởng phái còn lại. Và đây cũng là điểm làm cho trường phái này khó phù hợp với phần lớn nhà đầu tư cá nhân vì cần sự trường vốn, chứ không thể rút tiền ra vào tài khoản thường xuyên được. # Cái kết Bạn thấy đó, mỗi trường phái đều có cả điểm mạnh và điểm yếu, cái bạn cần là chọn ra một loại hình phù hợp với cơ địa của bản thân, vậy nếu tìm không ra thì sao? Thì chỉ có cách là đi tìm chuyên gia ở các quỹ đầu tư để giúp bạn giao dịch thôi chứ sao, có dịp minh sẽ chia sẻ sâu hơn về chủ đề này há. Sau cùng nếu bạn thấy kiến thức này hữu ích thì hãy để lại bình luận, thích và chia sẻ với bạn bè của mình nhé. Xin chào và hẹn gặp lại!

Kinh tế ngày một bất ổn, công nghệ tự động hóa và AI thì ngày càng trở nên thông minh hơn, việc giữ được công việc ổn định ngồi chơi xơi nước như ngày xưa... thì đã xưa lắm rồi. Vậy bạn đã chuẩn bị gì từ tinh thần, tư duy tới tài chính cho viễn cảnh này chưa? Nếu chưa, thì hãy cùng Mr. Waza đi tìm câu trả lời nha # Tại sao bạn sẽ thất nghiệp? Giờ thử google trend với cụm từ "sa thải" để thấy bức tranh lớn hơn, thì xu hướng này thực ra đã bắt đầu từ 2024 rồi và tầng suất ngày một dày hơn trong những tháng đầu năm 2025. Lấy một so sánh cho dễ hiểu, thì về tầng suất và quy mô sa thải của giai đoạn này còn lớn hơn cả giai đoạn mà dịch bệnh Covid hoành hành trong năm 2021 và 2022 nữa. Nói gì nói, đây cũng chỉ là số liệu thống kê, và đây cũng chỉ là chuyện của một ai đó khác chứ không phải của bạn. Vậy bạn có nghĩ lúc nào đó sẽ đến mình không? Cuối năm 2024, một nghiên cứu trên trang báo nỗi tiếng Harvard Business Review cho biết kể từ khi chatGPT ra đời, số lượng tuyển dụng các công việc dễ tự động hóa giảm thê thảm luôn. Vậy công việc của bạn có dễ bị tự động hóa hay không? Để trả lời câu hỏi này, bạn cần biết bản thân đang thuộc nhóm công việc nào trong 5 nhóm sau đây: **Nhóm đầu tiên**, rủi ro cao nhất, là công việc hành chính văn phòng vốn dĩ đã có quy trình lập đi lập lại rõ ràng, ví dụ như kế toán, văn thư hay dịch vụ hỗ trợ khách hàng **Nhóm thứ hai**, rủi ro cũng khá cao và tác động rõ ràng hơn là những công việc sáng tạo, như thiết kế, viết content, sáng tác nhạc đều đã có AI đảm đương các tác vụ cơ bản **Nhóm thứ ba**, rủi ro trung bình, nhưng cũng bắt đầu gặp áp lực đó là marketing và sales vì các công việc phân tích nhu cầu, cá nhân hóa sản phẩm cũng được AI làm khá tốt **Nhóm thứ tư**, an toàn hơn vì cộng tác được với AI đó là công nghệ thông tin, khi mà AI có thể viết và sửa code, nhưng chưa giải quyết được vấn đề lớn chuyên sâu như con người **Nhóm thứ năm**, an toàn nhất là quản trị và lãnh đạo vì nó đòi hỏi trí tuệ cảm xúc, tư duy chiến lược và kỹ năng đưa ra quyết định, cái mà AI tạm thời chưa thế làm được # Bạn có lựa chọn nào? Với một viễn cảnh mà AI và công nghệ tự động hóa sẽ dần lấy đi công việc của chúng ta trong 5 năm tới, bạn sẽ có những lựa chọn nào? Lựa chọn đầu tiên dễ làm nhất chính là bước ra khỏi cuộc chơi, thoát ra khỏi thị trường lao động để không phải kéo dài cuộc đua mệt mỏi và không cân sức với AI nữa. Lựa chọn này có thể làm bạn thoải mái trong vài năm đầu, nhưng nỗi đau sẽ tăng dần khi mà thu nhập suy giảm, tài sản bị bào mòn và các áp lực tài chính cũng gia tăng. Bạn nên nhớ, khi túi tiền bị thu hẹp thì lạm phát vẫn tăng mỗi ngày, rồi nợ vẫn phải trả đúng lịch, thì sớm muộn bạn cũng rơi vào cảnh kiệt huệ, thậm chí là phá sản. Lựa chọn thứ hai đó là tiếp tục cuộc chơi và bạn phải có những thay đổi rất lớn kể từ hôm nay. Vậy đó là những thay đổi gì? **Thứ nhất**, bạn phải nhận thức được chúng ta đã chính thức bước vào kỷ nguyên của sự thay đổi cực kỳ nhanh chóng, hôm nay đang vui vẻ với đồng nghiệp, mai bị sa thải là chuyện bình thường. Chấp nhận được sự thật đó, không đau khổ, không bị shock và vẫn ung dung bước tiếp là một thái độ rất cần thiết cho tương lai của bạn nếu không muốn rơi vào lựa chọn đầu tiên. **Thứ hai**, đừng chỉ dừng lại ở việc học kỹ năng sử dụng AI như các chuyên gia hay khuyến nghị, mà còn phải sớm tham gia vào các tổ chức làm chủ được thuật toán công nghệ AI. Vì đây sẽ là những định chế có lợi thế cạnh tranh bền vững trong kỹ nguyên mới so với những công ty chỉ biết đi sau và ứng dụng AI đơn thuần mà thôi **Thứ ba**, hãy dừng lại ngay việc theo đuổi những ảo mộng về "tự do tài chính" đi, để hướng đến kỹ năng cực kỳ quan trọng trong tương lai mà mình gọi là "thích nghi tài chính" # Điểm yếu của "tự do tài chính" Về bản chất, mục tiêu "tự do tài chính" không sai, vì ai mà không muốn có tài sản và thu nhập thụ động đủ nhiều để trang trải các chi phí sinh hoạt và không phải đi làm chứ. Cái sai ở đây là mục tiêu này chỉ phù hợp cho kỷ nguyên ổn định của nhiều năm về trước. Trong thời đại của những thay đổi lớn và thường xuyên hơn thì mọi chuyện đã khác rồi. Điều cốt lõi nhất để đạt được tư do tài chính là phải tích lũy đủ một lượng tài sản nào đó, để lợi suất sinh ra bù đắp đủ chi tiêu hàng năm. Dùng "Quy tắc 4%" nỗi tiếng trong tài chính cá nhân, nếu muốn chi 10 triệu / tháng tương đương 120 triệu / năm. Thì lấy 120 triệu chia 4% ta được tài sản cần phải có là 3 tỷ. Giả sử 1 năm đi làm bạn tiết kiệm được 300 triệu, thì sau tối đa 10 năm sẽ có đủ 3 tỷ trong tay và sẵng sàng "về hưu sớm" rồi đó, kế hoạch đẹp như mơ há Nhưng mà tỉnh lại đi bạn ơi! Nếu như tháng sau bạn bị sa thải và cần nữa năm để tìm việc hoặc thậm chí 1 - 2 năm để học kỹ năng cho công việc mới thì sao? Thu nhập của bạn sẽ không duy trì đều đặng như trước nữa mà sẽ có những đoạn giảm về 0, nghĩa là kế hoạch "tự do tài chính" của bạn cũng phá sản luôn. Mặt khác, tiền tiết kiệm bạn định sẽ để ở đâu? Nắm tiền mặt, gửi ngân hàng, mua vàng hay mua cổ phiếu? Lạm phát 1 năm cũng quanh 4% rồi, những đoạn kinh tế bất ổn như thời covid thì có thể lên tới 5 - 6%, giữ tiền mặt hay gửi ngân hàng gần như là không có lời Còn giữ vàng, cổ phiếu thì trồi xụt liên tục vì các biến số kinh tế thay đổi ngày một nhanh hơn. Hôm nay đủ 3 tỷ, tháng sau còn 2 tỷ thì lại mất tự do tài chính rồi! # Thích nghi tài chính Khái niệm "tự do tài chính" mong manh là vậy đó, nên cái bạn cần là khả năng thích nghi tốt. Mình gọi nó là "thích nghi tài chính" với 3 nền tảng lớn như sau: **Thứ nhất** là lối sống tối giản, chỉ tiêu dùng những gì thực sự cần thiết nhất, chỉ trọng tâm làm những việc quan trọng nhất, chỉ giữ gìn những mối quan hệ ý nghĩa nhất mà thôi. Điều này tóm gọn ở câu nói khá nỗi tiếng "what doesn't kill you makes you stronger", hàm ý nếu bạn không gục ngã ở điều kiện tối thiểu nhất thì bạn có thể sống ở mọi điều kiện. Luyện tập được lối sống này sẽ giúp bạn gia tăng được sức đề kháng về tài chính trước những biến động ngày càng phức tạp của nền kinh tế hiện nay. **Thứ hai** là đi tìm Ikigai, có nghĩa là "lẻ sống" đó. Nghe đơn giản nhưng vì bị cuốn vào nhịp sống hối hả hằng ngày nên chúng ta thường bỏ qua việc đi tìm ikigai cho bản thân. Áp lực cuộc sống, áp lực công việc dẫn tới áp lực trong gia đình đều xuất phát từ sự thiếu vắng ikigai trong cuộc đời, ngược lại khi có lẻ sống thì áp lực nào cũng vượt qua được. Tiền là quan trọng, nhưng nếu chỉ làm vì tiền thì sẽ khó gia tăng thu nhập và thăng tiến vì thiếu đi 3 thành tố còn lại: Điều bạn thích, điều bạn giỏi và điều thế giới cần. **Thứ ba** là tận dụng sức mạnh AI. Bạn không cần phải tốn tiền cho những khóa học hàng chục triệu hay thuê chuyên gia thì mới có thể quản lý tài chính hiệu quả nhất. Nói công cụ đơn giản như ChatGPT thôi thì việc truy suất mọi kiến thức về tài chính, lẫn yêu cầu cách diễn đạt thế nào cho dễ hiểu đều đã tốt không thua kém gì một ông thầy. Rồi các ứng dụng AI hiện đại đã có thể thiết kế ra kế hoạch tài chính riêng cho bạn mà lại tiện lợi và tiết kiệm hơn rất nhiều so với các bạn chuyên viên tài chính # Cái kết Vậy đó, thế giới thì chuyển biến không ngừng và tốc độ thay đổi lại ngày càng nhanh và khó đoán hơn. Hôm nay có việc ngày mai thất nghiệp từ từ sẽ thành chuyện bình thường. Ngoài việc nâng cấp kỹ năng và kiến thức, thì cái bạn cần là cái đầu lạnh, một tâm thế bình tĩnh trước những biến động và quan trọng hơn là khả năng thích nghi vượt trội. Sau cùng nếu bạn thấy kiến thức này hữu ích thì hãy để lại bình luận, thích và chia sẻ với bạn bè của mình nhé. Xin chào và hẹn gặp lại!

Đó giờ nghe "môi giới chứng khoán", "sale bất động sản" nhiều rồi. Và mình nghĩ có thể bạn đang được vài người kiểu kiểu vậy hỗ trợ. Thế nhưng bạn đã thật sự hiểu rõ bản chất của nhóm người này, cũng như động cơ đằng sau những cử chỉ thân thiện, những lời nói ngọt ngào và những nụ cười tỏa nắng mà họ dành riêng cho bạn chưa? Và liệu nhóm người này có thực tự giúp bạn đưa ra những quyết định tài chính thông minh hơn không? Giờ cùng Mr. WAZA tìm hiểu sâu hơn nhé! # Họ là ai? Nói tới "môi giới" thì có môi giới chứng khoán, "cò" thì có "cò bất động sản", "sale" thì đa dạng hơn từ "sale bảo hiểm", "sale tín dụng" cho tới "sale khóa học" này nọ. Điểm chung lớn nhất giữa các công việc này chính là sự kết nối người bán với người mua, cũng như thúc đẩy việc mua bán sản phẩm / dịch vụ liên quan nhanh chóng hơn. Bạn cứ nghĩ việc mua được cái nhà, chốt cái hợp đồng bảo hiểm hay tham gia một khóa học nào đó hoàn toàn là do bạn tự đưa ra quyết định một cách tự chủ đúng không? Không hề, thật ra chúng ta không thích thay đổi đâu, mua cái gì mới hay làm điều gì khác lạ, thường sẽ rất phân vân và đắng đo, nhiều lúc lại quay xe phút cuối là chuyện bình thường. Chính những nhân vật nói trên trong màn kịch cuộc đời của bạn mới có thể giúp bạn chốt được những quyết định quan trọng, mà nếu để tự nhiên chắc vở kịch này sẽ kéo dài lê thê à. Thế nhưng câu hỏi quan trọng đó là: Liệu việc thúc đẩy bạn mua một cái gì đó nhanh hơn có thực sự giúp cuộc sống của bạn tốt hơn không? Thử hỏi các cô chú trung niên về "môi giới chứng khoán", "cò đất", hay "sale bảo hiểm" đi. Khả năng cao bạn sẽ nhận về những cái lắc đầu ngao ngán đó. Giới trẻ bây giờ thì ít cảnh giác hơn, không chỉ vì độ mở trong tư duy, mà còn nhờ vào sự tiến hóa trong tên gọi của những nghề nghiệp như vậy. Họ không dám tự xưng là "môi giới chứng khoán" nữa, mà gọi mình là "chuyên viên tư vấn đầu tư". Thay vì là "sale bảo hiểm" thì giờ trở thành "chuyên viên hoạch định tài chính cá nhân". Nếu bạn đã từng thấy qua những chức vụ "chuyên viên" đọc nghe sang mồm như vậy thì cũng đã hiểu rõ bản chất là gì rồi há # Tại sao họ lại thân thiện? Không phủ nhận rằng, có những người sinh ra đã thân thiện rồi, nhưng sự thật là: Các "chuyên viên" lại được trả tiền để kết thân với bạn đó, không có gì là tự nhiên đâu nha. Họ càng làm bạn thấy gần gũi, thì lại càng dễ thúc đẩy bạn trong việc đưa ra quyết định mua hàng nhanh hơn và nhiều hơn. Vì sao hả? Vì hoa hồng chứ còn gì nữa. Nói tới đây bạn cần hiểu một công ty sẽ có 2 hình thức trả lương cho nhân viên: (1) Trả lương cứng đều đặng hàng tháng, có làm nhiều hơn thì cũng được trả có nhiêu đó, kiểu này phù hợp với các bạn làm kế toán, nhân sự, hành chính... (2) Trả lương theo năng lực, làm càng nhiều thì càng được trả cao hơn, kiểu này chính là cơ chế mà các bạn "chuyên viên" hay nhân viên kinh doanh thường được chi trả đó Và cũng chính cơ chế này quyết định phần lớn hành vi và sự dễ mến của các "chuyên viên", vì nếu bán không được hàng thì cũng đồng nghĩa với thất nghiệp Nhìn rộng ra, bạn sẽ thấy những ngành cạnh tranh cao với sản phẩm tương đồng như bảo hiểm, ngân hàng, chứng khoán hay bất động sản sẽ phụ thuộc chủ yếu vào đội ngũ "chuyên viên" này. Thử nghĩ xem, nếu sản phẩm của bạn tốt và khác biệt thì khách hàng dùng xong sẽ tự giới thiệu tới bạn bè. Chứ tội gì phải đi thuê ai đó năng nĩ họ mua đúng không? Tóm lại, khi một "chuyên viên" nào đó tiếp cận bạn, đừng để sự thân thiện của họ đánh lừa để rồi phải đưa ra những quyết định tiêu dùng hay quyết định tài chính sai lầm nha. Cái bạn cần quan tâm chỉ nằm ở 2 điều: (1) Nhu cầu thực tế của bản thân và (2) năng lực thực tế của bạn "chuyên viên" kia. Có vậy thôi! # Làm cách nào để không bị thao túng? Vậy tại sao bạn phải hiểu nhu cầu thực tế của bản thân ngay từ đầu? Trong giới bán hàng hay dùm một kỹ thuật nghe khá là bác học, đó là: "Khai thác nhu cầu tiềm ẩn của khách hàng". Google thử đi, bạn sẽ có cơ hội hiểu được vô số cách thức mà các nhân viên sale tác động đến quyết định mua hàng của bạn ra sao Nói thẳng ra là họ sẽ dùng các đòn tâm lý để làm bạn cảm thấy mình muốn cái thứ mà ngay từ đầu bạn còn không biết là mình có thực sự muốn hay không! Ảo diệu chưa! Nên việc hiểu rõ và bám sát nhu cầu của bản thân ngay từ đầu sẽ giúp bạn tỉnh táo và sáng suốt hơn trước các chiêu trò thao túng tâm lý như vậy Thế rồi làm sao để đánh giá được năng lực của họ? Bạn nên nhớ, các chuyên viên được trả tiền để thuyết phục bạn mua những thứ mà họ bán, chứ không phải là giúp bạn chọn sản phẩm phù hợp nhất Thế nên, một chuyên viên có tầm sẽ vượt ra khỏi quy luật này để giúp bạn thấy được nhiều lựa chọn hơn bên cạnh sản phẩm của họ, đó là biểu hiện của sự hiểu biết. Hơn nữa, những chuyên viên giỏi rất hạn chế dùng những kỹ thuật thao túng tâm lý nói trên, mà đi thẳng vào nhu cầu thực tế của bạn để tìm giải pháp cho phù hợp. Vậy đó, gặp một bạn chuyên viên mà không đạt được những điều kiện này thì bạn nên tự quyết định là tốt nhất nhe # Tương lai không có "môi giới" Nhưng nói là nói vậy thôi, chứ tìm được một bạn như thế cũng không khác gì mò kim đáy bễ. Vì những người chính trực thì lại không bán được nhiều sản phẩm so với một bạn dẻo miệng dẻo mồm, và sớm muộn cũng bị đào thải khỏi ngành vì cạnh tranh không lại. Nói tới đây thì bạn đã thấy được nghịch lý trong cái ngành này chưa? Sự tồn tại của những chuyên viên này sẽ chỉ làm thiệt hại tới lợi ích của chúng ta về lâu dài, bởi người trụ lại được thì hiếm khi là người có tâm . Vậy nếu một xã hội loại bỏ được hoàn toàn các chuyên viên như vậy thì tương lai tiêu dùng của chúng ta sẽ ra sao? **Thứ nhất**, xu hướng số hóa hoạt động kinh doanh đang làm cho sự minh bạch về thông tin sản phẩm ngày một tốt hơn, muốn mua gì google phát ra ngay chứ cần gì ai hỗ trợ. **Thứ hai**, công nghệ AI có thể đóng vai trò là một bên độc lập giúp bạn tổng hợp và so sánh các sản phẩm tiêu dùng hay cả sản phẩm tài chính một cách khách quan hơn. Thậm chí AI có thể đưa ra những tư vấn thiết kế riêng cho bạn nếu được cung cấp đầy đủ thông tin về nhu cầu của bản thân, mà lại chỉ tốn có vài giây thôi nha. **Thứ ba**, khi loại bỏ được lớp chuyên viên trung gian, giá sản phẩm sẽ trở nên rẻ hơn bởi các công ty không phải trả hoa hồng để duy trì các phòng ban kinh doanh nữa. **Sau cùng**, chúng ra sẽ lại được làm chủ những quyết định tiêu dùng của mình thay vì phải hoang phí bởi những lời hoa mỹ của các chuyên viên chỉ muốn bán cho bạn càng nhiều càng tốt. # Cái kết Bạn thấy đó, gọi chuyên viên này chuyên viên nọ cho sang mồm, nhưng phải hiểu bản chất sau cùng họ cũng chỉ là "môi giới", "cò" hay "sale" và chỉ làm vì hoa hồng mà thôi. Phải nhận ra được sự thật này thì mới có thể kiểm soát được hành vi tiêu dùng của bản thân trước những lời thuyết phục hoa mỹ, trí thông minh tài chính xuất phát từ chỗ này chứ đâu. Sau cùng nếu bạn thấy kiến thức này hữu ích thì hãy để lại bình luận, thích và chia sẻ với bạn bè của mình nhé. Xin chào và hẹn gặp lại!

"Tự do tài chính", cụm từ mà ai cũng thấy nhan nhãn trên báo chí và các mạng xã hội. Đặt biệt là trong các lớp dạy làm giàu kiểu như “Trở thành triệu phú ngay cả khi đang ngủ”, “Kiếm trăm triệu đồng dễ như trở bàn tay”, hay là “Đánh thức giấc mơ triệu đô của bạn”… Liệu chúng ta có đang đeo đuổi theo một giấc mơ "tự do tài chính" phù phiếm hay không? Cùng Mr. Waza trả lời câu hỏi này nhé! # Nguồn gốc của "tự do tài chính" Trước tiên phải đặt câu hỏi: Cụm từ "tự do tài chính" từ đâu mà ra? Nếu thử tìm keyword "nguồn gốc của khái niệm tự do tài chính" trên google thì phần lớn kết quả bạn thấy được chỉ nói về "những cách để đạt được tự do tài chính" thôi. Kiểu như chúng ta chỉ nghe ai đó nói về sự hào nhoáng của cụm tự này rồi răm rắp làm theo, chứ hiếm khi tự đặt câu hỏi về bản chất của nó. Giờ thử tìm cụm từ "who invented the financial freedom term", bạn sẽ thấy được những manh mối đầu tiên về cha đẻ của cụm từ này. Đó chính là Grant Sabatier, tác giả của quyển sách nỗi tiếng "Financial freedom", ông cũng là người ủng hộ nhiệt thành cho phong trào nghỉ hưu sớm FIRE mà chúng ta sẽ nói tới ở phần sau. Sinh ra tại Mỹ, Sabatier gặp rất nhiều khó khăn tài chính khi còn trẻ và đến năm 24 tuổi thì ông vẫn phải sống cùng bố mẹ với vỏn vẹn hơn 2 USD trong tài khoản, nghe thảm há! Nhưng nhờ sự quyết tâm áp dụng chiến lược tiết kiệm, đầu tư và kinh doanh kỹ thuật số. Sau hơn 5 năm, ở tuổi 30, ông đã tích lũy hơn 1,25 triệu USD và đạt tự do tài chính. Câu chuyện của ông đã thu hút sự chú ý rộng rãi, từ đó dẫn đến sự ra đời của cuốn sách Financial Freedom có nói trước đó. Nghe xong thì ai cũng có cảm hứng muốn làm giàu ngay và luôn đúng không, nhưng liệu đây có phải là phương pháp phù hợp cho tất cả mọi người không? Giờ hãy cùng Mr. Waza đi tiếp để xem cách làm giàu của Sabatier thông qua phong trào FIRE là như thế nào nhé. # Phong trào FIRE Phong trào FIRE, viết tắc của cụm từ "Financial Independence Retire Early" tạm dịch là "Độc lập tài chính và nghỉ hưu sớm", được khởi sướn bởi Vicki Robin và Joe Dominguez vào năm 1992. Và trong một giai đoạn kinh tế bấp bênh như hiện nay, phong trào nghỉ hưu sớm này vô tình lại thành một lối thoát đầy hứa hẹn cho nhiều bạn trẻ muốn đi tìm sự "chữa lành". Nói ngắn gọn, phong trào FIRE có 4 điểm chính: (1) Lối sống tối giản, phải giảm thiểu tiêu dùng, tập trung vào những gì thực sự quan trọng để tiết kiệm được từ 50% - 70% thu nhập (2) Có kế hoạch tài chính cụ thể và chi tiết lộ trình từ hiện tại cho tới khi đạt được mục tiêu độc lập tài chính (3) Đầu tư thông minh vào tài sản sinh lời như cổ phiếu và bất động sản để có được thu nhập thụ động, không đi làm nhưng vẫn có tiền đề sống (4) Thay đổi cách nhìn về công việc và cuộc sống để tìm kiếm niềm đam mê và ý nghĩa thay vì chỉ phải làm vì tiền Giờ bạn dừng video lại một chút để suy nghĩ xem, bản thân đã làm được điều nào trong 4 ý trên rồi? Nếu câu trả lời là một hoặc chưa làm được điều nào cả, thì cũng không có gì phải hoang mang đâu, vì phần lớn cũng chả ai làm được như vậy. Nói tới đây chúng ta có nên kết luận: "Độc lập tài chính" hay "tự do tài chính" có phải là những khái niệm hảo huyền và không dành cho số đông hay không? # Mặt trái của "tự do tài chính" Hãy bắt đầu bằng câu hỏi: Vậy tiết kiệm bao nhiêu % trên tổng thu nhập là hợp lý nhất? Lời khuyên về con số này rất đa dạng, ví dụ: Nguyên tắc 50/30/20 hay quy tắc 6 chiếc lọ, thì khuyến khích tiết kiệm 20%, còn quy tắc "Golden rule of saving" thì chỉ quanh 15%. Nhưng chung quy, hầu hết những phương pháp kiểu này cũng chỉ quanh quẫn con số 15 - 20% thông thường trong khả năng có thể làm được. Vì vậy mà chúng chỉ giúp cân bằng tài chính chứ không đạt được "tự do tài chính và nghỉ hưu sớm" như phong trào FIRE với tỷ lệ tiết kiệm yêu cầu lên tận 50% - 70%. Và để đạt được một con số cao như vậy cho sự "tự do tài chính" bạn phải chấp nhận trả một cái giá rất đắt, đó là gì? (1) Áp lực tiết kiệm cực đoạn có thể khiến bạn phải bỏ qua nhiều trải nghiệm thú vị ở hiện tại như du lịch với gia đình và kết nối bạn bè, đồng nghiệp (2) Khái niệm "tự do tài chính" dễ gây hiểu nhầm là không cần làm việc hay từ bỏ hoàn toàn công việc để hưởng thụ cuộc sống, dẫn đến những quyết định sai làm trong sự nghiệp. Xu hướng "chữa lành", "về quê nuối cá và trông thêm rau" hiện nay của các bạn trẻ là mặt trái của tư duy này đó (3) Vì bám vào một kế hoạch cố định quá chi tiết và cụ thể, nên sẽ rất dễ bị sốc và vỡ kế hoạch khi đau ốm, tai nạn hay suy thoái kinh tế ập đến bất ngờ Bạn thấy đó, giấc mơ "tự do tài chính" nói thì dễ, làm thì gần như ít ai đạt được. Vậy đâu là đích đến hợp lý hơn trong hành trình tài chính của bạn? # Kỹ năng "thích nghi tài chính" Thế giới ngày nay rất là bất ổn, khí hậu thì thay đổi thất thường, xung đột địa chính trị theo thang, kinh tế thì trồi sụt, rồi AI có thể thay thế chúng ta bất cứ lúc nào. Sống trong kỷ nguyên như vậy, một kế hoạch tài chính chi tiết và cố định là vức đi, vì vừa mất thời gian dự báo và tính toán nhưng lại rất dễ bị sai. "Tự do tài chính" lúc này không phải là thấy sóng lớn thì đi tìm một hoan đảo yên bình nào đó để trốn, mà là phải biết lướt trên những con sóng này một cách uyển chuyển. Mình gọi đó là kỹ năng "thích nghi tài chính", vậy cụ thể là như thế nào? (1) Bạn cần chấp nhận 1 sự thật, "tự do tài chính" là một khái niệm không thực tế cho số đông, càng theo đuổi càng dễ bị mất câng bằng và sinh ra ảo tưởng (2) Hãy có một lối sống linh hoạt, thu nhập lúc cao thì sống thoải mái một tí, mà suy giảm thì chi tiêu cẩn trọng hơn chứ không phải lúc nào cũng tằng tiện (3) Tối ưu hóa thu nhập bằng cách tập trung làm những gì bạn giỏi nhất và có giá trị cho xã hội, chứ đừng bị lang mang quá nhiều công việc tai ngang thành ra dở (4) Bạn phải có kế hoạch tài chính, nhưng là một kế hoạch tài chính "động", thế giới có thay đổi gì thì kế hoạch sẽ được điều chỉnh theo trong tích tắc. Bạn có thể làm điều này một cách dễ dàng thông qua các ứng dụng quản lý tài chính cá nhân với công nghệ AI như app WAZA chẳng hạn (5) Đừng tự đi đầu tư, hiểu biết của bạn là có hạn, đừng cố gắng biến bản thân thành một chuyên gia, mà hãy tìm tới những bên tư vấn đáng tin cậy để gia tăng tài sản # Cái kết Vậy đó, nếu bạn vẫn đang đeo bám theo giấc mơ "tự do tài chính" một cách lạc lối thì mình mong rằng video này sẽ mở ra cho bạn thêm 1 cánh cửa thứ hai. Và nếu bạn muốn biết cụ thể hơn về trường phái "thích nghi tài chính" này hãy để lại bình luận cho mình biết nhé. Sau cùng, bạn đừng quên thích, đăng ký và chia sẻ video này cho bạn bè nếu thấy thông điệp này hữu ích cho họ. Xin chào và hẹn gặp lại!